Black Friday (Efsane Cuma) Nedir? Ortaya Çıkış Sebebi

Black Friday ifadesi hayatımıza o kadar çok girdi ki artık herkes bu konunun nereden çıktığını ve neyi amaçladığını merak eder oldu. Aslında ilk bakışta alışveriş yapmak isteyenler için uygun fiyatların yer aldığı ve aynı zamanda uzunca bir süre bu indirimlerden faydalanmayı mümkün kılan bir etkinlik gibi gözüküyor. İsminden kaynaklı olan algıyı saymadığımızda böyle bir pozitif detay size cazip geliyor olabilir. Ancak Müslümanların rahatsızlık duyduğu ifadenin bizzat Cuma gününü buna alet ederek algı yaratılması olduğunu vurgulamalıyız.

Black Friday ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde uygulanmaya başlanmış bir pazarlama stratejisidir. Türkçe karşılığı Kara Cuma olan bu kelime öbeğinin aynı zamanda ülkemizde de bazı firmalar tarafından bizzat Kara Cuma etiketiyle kullanıldığına şahit olabiliyoruz. Bu noktada daha hassas davranan firmalar ise Efsane Cuma, Süper Cuma ya da İndirimli Cuma gibi pek çok farklı kalıba yönelmeyi bundan sıyrılmak olarak görüyor. 

Tabii ki özüne baktığımızda batının ne kadar şer odaklı olduğunu anlamak zor değil. Zira İslam dini için en kutsal gün olan Cuma günlerinin böylesi bir propaganda malzemesine dönüştürülmesi, limitsiz bir tüketim çılgınlığıyla özdeşleştirilmesi, başına ise Kara anlamında olan Black ifadesinin yerleştirilmesi bunu açıklamaya yetiyor. Black Friday günah mı sorusunun yanıtını da bu noktada Diyanet veriyor. 

Diyanet yaptığı açıklamayla ‘’Müslümanlar ve İslam dini için Cuma en kutsal gündür. En mübarek ve en hoşnut olunan gün olması dışında dini açıdan da büyük bir vasfa sahiptir. Bir inancın temelinde yer alan böyle müstesna bir gün için bu tarz yakışıksız ifadelerin kullanılması kabul edilemez. Aza kanaat etmeyi öğütleyen bir dinin değeri için tüketim çılgınlığıyla bağdaştırılmış bu slogan yersizdir’’ ifadelerini kullandı. 

Black Friday Ne Zaman Çıktı?

Black Friday ne zaman çıktı noktasında da pek çok farklı görüş var. Ancak çıkış noktası olarak ABD’nin gösterildiği bu kampanyalı satış stratejisinin ilk olarak 1961’de ortaya atıldığını söylemek gerek. Sanayi devriminin ardından hızla artan üretim ve buna bağlı olarak yükselmeyen satış grafikleri üreticileri memnun etmemişti. Dolayısıyla üreticilerin daha fazla ürünü daha fazla tüketiciye satmak amacıyla bir takım pazarlama girişimleri oldu.

Bunların arasında da en global ve başarılı girişim Black Friday organizasyonu oldu. Keza yaşayan insanlara Noel hazırlığı için toplu alışveriş yapma algısını sundu. Böylece her yıl Şükran gününden bir sonraki Cuma olarak belirlenen gün Black Friday olarak adlandırıldı. Sınırsız indirimler, bitmeyen limitler, tükenmeyen stoklar ile insanlar çılgınlar gibi alışverişe yönlendirildi. Müslümanlar ise bu Kara Cuma ifadesinden duydukları rahatsızlığı her fırsatta dile getirdi.

Bu konuda Peygamber Efendimiz Hz Muhammed’in (s.a.v) ‘’Dünyaya güneşin doğduğu en güzel gün Cuma’dır, Hz. Âdem’in (a.s) yaratılışı, cennete girişi, cennetten çıkışı hep Cuma günleri gerçekleşmiştir’’ buyruğunu hatırlamakta fayda var. 

Ülkemizde şu kara Cuma yerine Muhteşem Cuma denmektedir.