Bağırsak Tıkanması Neden Olur? Türleri ve Sınıflandırma

Hem ince bağırsakta hem de kalın bağırsakta meydana gelen bağırsak tıkanıklığı bağırsağın tam ya da kısmi olarak tıkanması ve bağırsağın dışkıyı ileri atmasının engellenmesi durumuna denilmektedir.

Bağırsak tıkanması genel olarak bağırsakta ve karında şişlik ve kusma gibi belirtilerle kendini göstermektedir. Bağırsak tıkanıklığı sorununun anlaşılabilmesi için doktor muayenesi şarttır. Yalnızca belirtilere bağlı olarak bağırsak tıkanıklığının anlaşılması mümkün değildir.

Bağırsak düğümlenmesi bağırsak tıkanıklığının bir sonucudur. Kısacası bağırsak düğümlenmesi ve bağırsak tıkanıklığı birbirinden farklı sağlık sorunlarıdır.

Halk arasında birbiri ile karıştırılan bağırsak düğümlenmesi ve bağırsak tıkanması birbirinden tamamen bağımsızdır. Bağırsak düğümlenmesi bir tıkanma sorunu değil adından da anlaşılacağı üzere bağırsağın düğümlenmesi durumudur.

Bağırsak Tıkanmasına Neden Olan Risk Faktörler Nelerdir?

Bağırsak tıkanıklığına neden olan birçok farklı faktör bulunmaktadır. Çeşitli ameliyatlar sonrasında karın içinde yapışıklıklar meydana gelebilir ve bu yapışıklıklar bağırsak tıkanması sorununa neden olabilir.

Metobalik hastalıklar, fıtıklar, tümörler, divertikülit gibi sağlık sorunları ve düzenli kullanılan bazı ilaçlar, bağırsak tıkanmasına neden olan faktörler arasında bulunmaktadır.

Bunların dışında en çok bağırsak tıkanması sorunuyla karıştırılan bağırsak düğümlenmesi de bağırsak tıkanıklığına neden olan faktörler arasında bulunmaktadır.

Bağırsak Tıkanıklığı Türleri ve Sınıflandırma

Hastaneler ya da acil servislerde akut karın ağrısı şikayetlerinin %20’lik oranı bağırsak tıkanıklığı sorununa bağlıdır. Büyük çoğunlukla ince bağırsakta görülen bu sağlık sorunu nadir de olsa kalın bağırsakta da görülebilmektedir.

Kalın bağırsak tıkanıklığı ise ince bağırsak tıkanıklığına göre daha ciddi bir sorundur. Kalın bağırsak tıkanıklığının %60’ı tümörlerden meydana gelirken, %15’i divertikülit ve volvulus’tan kaynaklanmaktadır. Bağırsak tıkanıklığı türleri;

Mekanik Bağırsak Tıkanıklığı : Bağırsak duvarının içten ya da dıştan baskıya maruz kalması nedeniyle bağırsak tıkanıklığı meydana gelebilir. Bağırsak lümeninin oluşan bir lezyon nedeni ile tıkanması da bu soruna sebep olmaktadır.

Basit Bağırsak Tıkanıklığı : Bu türdeki tıkanıklıklar, birkaç bölgede değil tek bölgede oluşan tıkanıklıklara verilen isimdir.

Kapalı Ans Tipi Bağırsak Tıkanıklığı : Basit bağırsak türünde tıkanıklık tek bir bölgede oluşurken, kapalı ans türünde bağırsak tıkanıklığında tıkanıklık ikiden daha fazla bölgenin tıkanması ile oluşur.

Paralitik Bağırsak Tıkanıklığı : Dinamik bağırsak tıkanıklığı olarak da bilinen paralitik bağırsak tıkanıklığı ince bağırsağın motor fonksiyonunu daraltan ya da kısıtlayan durumlarda meydana gelmektedir.

İnce bağırsağın motor fonksiyonunu zayıflatan faktörler ise travma, ameliyat, peritonit, hipokalemi ve üremidir.

Bu sebepler arasında en çok mekanik bağırsak tıkanıklığı ve paralitik bağırsak tıkanıklığına bağlı sağlık sorunları oluşmaktadır.

Bağırsak Tıkanıklığının Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak tıkanıklığı sorununun birçok farklı belirtisi bulunmaktadır. Bu belirtiler;

Bağırsak Hareketsizlikleri : Bağırsak tıkanıklığı ilk zamanlarda bağırsak hareketsizliklerinden ve bağırsağın yavaş, zayıf çalışmasından anlaşılabilmektedir.

Sağlıklı bir insan günde üç kere büyük abdestini yapabileceği gibi haftada toplamda 3 kere de yapabilir.

Bu durum genel olarak insanların metabolizmasının çalışma hızına göre değişkenlik göstermektedir. Ancak bir hafta boyunca hiç büyük abdeste çıkamamış olmak, bağırsak tıkanıklığının önemli belirtileri arasında bulunmaktadır.

Karın Ağrısı : Dışkılama yapılamaması veya dışkılama esnasındaki zorluklar bağırsak tıkanıklığı belirtileri arasında bulunmaktadır.

Bu duruma ek olarak şiddetli karın ağrısı da bağırsak tıkanıklığının en önemli belirtileri arasında bulunmaktadır. Ayrıca bağırsak tıkanıklığı gaz birikmesine sebep olacak ve bu nedenle de karın ağrısı meydana gelecektir.

Karın Şişmesi : Bağırsak tıkanıklığı özellikle dışkılamanın yapılamamasına neden olmaktadır. Bu durumda da karın bölgesinde şişlik meydana gelir.

Karında gerilme ve karında şişmesi gibi sorunlar, doğrudan olmasa da bağırsak tıkanıklığı belirtileri arasında bulunmaktadır.

Bağırsak Düzensizlikleri : Bağırsaklarda düzensizlik olması bağırsak tıkanıklığına sebep olmaktadır.

İshal ve kabızlık gibi bağırsak düzensizlikleri de bunun için bağırsak tıkanıklığına neden olan etmenler arasında yerini almaktadır.

Gaz Çıkaramamak : Karın şişmesi, karın ağrısı, bağırsak hareketsizlikleri ve bağırsak düzensizlikleri bağırsak tıkanıklığı belirtileri arasında bulunmaktadır.

Bu sorunların dışında gaz çıkarırken sorun yaşamak ve gaz çıkaramamak gibi durumlar bağırsak tıkanıklığı belirtileri arasında yerini almaktadır.

Kusma : Bazı durumlarda, bağırsak tıkanıklığı bulunan kişilerin kustukları da gözlemlenmiştir. Yukarıda yer alan belirtilere bir de kusma eşlik ediyorsa bu sorundan şüphe edilmelidir.

Bebeklerde Bağırsak Tıkanıklığı Olur Mu?

Bağırsak tıkanıklığı sorunu yalnızca yetişkinlerde görülen bir hastalık değildir. Bebeklerde de sıklıkla görülen bir sağlık sorunudur.

Bağırsak tıkanıklığı genel olarak 2 gün üst üste dışkılama gerçekleştiremeyen bebeklerde görülmektedir.

Böyle bir durumda ileusu olarak tanımlanan bağırsak tıkanıklığı meydana gelmektedir. Ebeveynlerin bu durumla karşı karşıya kalması halinde bebeklerini acil bir doktora götürmeleri gerekmektedir.

Bağırsak Tıkanıklığı Nasıl Teşhis Edilmektedir?

Bağırsak tıkanıklığı sorunu genel anlamda hastanın hikayesi dinlendikten ve fizik muayene sonrası konulabilecek bir teşhistir.

Teşhisi konulamadığı durumlarda ayakta veya yatarak röntgen istenilebilir. Bu sayede özellikle ince bağırsakta bir tıkanıklık söz konusuysa %90 oranında teşhis edilir.

İleri seviye teşhis için ise bilgisayarlı tomografi veya ultrosonik görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Bunlara ek olarak gaita ve idrar testleri de teşhiste rol oynamaktadır.

Bağırsak Tıkanıklığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bağırsak tıkanıklığı kimi zaman ciddi bir hastalığa dönüşse de genel olarak herkeste görülebilecek basit bir sağlık sorunudur.

Ölümle de sonuçlanabilen bağırsak tıkanıklığında sistem olumsuz etkilenmişse kalın bağırsak tıkanıklığında ölüm oranı %30 oranındadır.  İnce bağırsak tıkanmasında ise ölüm oranı %1-2’dir.

Bağırsak tıkanıklığı tedavisi cerrahi ve medikal olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Hastaya koruyucu tedavi uygulanması halinde öncelikle hastaneye yatırılır.

Ağız yolu ile beslenmesi kesilir ve serum yolu ile gerekli takviyeler sağlanır. Bazı hastalara idrar sandazı da yapılabilmektedir.

Bu yöntemlerden olumlu sonuç elde edilememesi halinde tek çözüm cerrahi yöntemdir. Böyle bir durumda hasta acilen ameliyata alınmaktadır.

Egzersiz Bağırsak Tıkanmasını Önler mi?

Gün içerisinde 1 saat kadar egzersiz yapmak şüphesiz ki bağırsak tıkanmasını önlemektedir. Bağırsak tıkanıklığını ve diğer sağlık sorunlarını önlemek için yapacağınız egzersizlerin illa ki ağır egzersizler olmasına gerek yoktur.

Hafif egzersizlerde bağırsak tıkanıklığının önlenmesinde etkisi son derece etkilidir. Egzersiz ve spor hareketleri bağırsakların çalışmasını hızlandırmakta ve buna bağlı olarak ta bağırsakları hareketlendirerek bağırsak tıkanmasını önlemektedir. Dışkılama ihtimalide artmış olur.

Bağırsak Tıkanıklığının Önüne Nasıl Geçilir?

Bağırsak tıkanıklığının önlenmesinde en büyük önemi beslenme alışkanlıkları taşır. Özellikle az su içen kişilerde bağırsak tıkanıklığı sorunları görülmektedir.

Bunun sebebi ise az su tüketildiğinde bağırsak hareketleri kısıtlanmaktadır. Bağırsakların sağlıklı şekilde çalışması için günde en az 8 bardak kadar su içilmesi gerekmektedir. Bunun dışında sebze,meyve ve baklagillerin tüketimi de bağırsakların çalışmasını sağlamaktadır.