Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu

Yaşa bağlı makula hastalığı bir diğer adıyla sarı nokta hastalığı olarak tanımlanır. Makula gözün arka tarafında yer alan ve detayları görmeyi kolaylaştıran kısımdır. Bu bölge sayesinde biz kitaplardaki küçük yazılar okuyabilir hatta iğneden ipliği geçirebilirsiniz.

Bu hastalık daha çok 55 yaş sonrası bireylerde, alkol ve sigara tüketenlerde, yetersiz beslenenlerde sıklıkla görülerek zamanla görme kaybına yol açan gözdeki makulanın bozulmasına ortaya çıkan bir retina rahatsızlığıdır.

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu hastası, baktığımız yerlerde bulanık ve karanlık görmeden şikayetlerde bulunur. Makula dejenerasyonu merkezdeki görmeleri azaltsa da aslında yanlardan görmemizi bozmaz.

Örnek verecek olursak duvarda bulunan olan saati görebilir yalnız saatin kaç olduğunu hemen söyleyemeyiz. Makula dejenerasyonu tamamen körlükle sonuçlanmamaktadır. Bu hastalar tek başına sokağa pek çıkamaz, okuyamaz, yazamaz, araba kullanamaz ve televizyon seyredemezler.

Bu hastalık, ilerleyici bir retina hastalığı olarak karşımıza çıkar. Bu hastalığın kuru ve yaş tipleri vardır. Hastaların %10’u yaş tipinde iken, görme kaybının %90’ının kuru tipten sorumlu olduğu gözlemlenir. Makula geri dönüşümsüz ve gözdeki yapıyı bozan bir hastalıktır.

Yaşa bağlı makula hastalığının 2 farklı tipi bulunur. Kuru tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu, genelde daha sık karşılaşılan bir hastalıktır. Yaşa bağlı makula dejenerasyonu nedir sorusunun bir çeşidi bu şekilde yanıtlanabilir. Bu tip, yaşlanmaya bağlı olarak gelişmektedir. Yavaş ilerler. Bu durumdan dolayı görme kaybı zamanla azalmaya başlar.

Yaş tipi makula dejenerasyonu ise daha çok hastaların %10’unda ortay çıkar. Gözün arka kısmından gelişmekte olan anormal damarlanmalar sonucunda ortaya kanamalar ve sızıntılar meydana çıkar. Bu durum sonucunda görme kaybı hem ani seviyede hem de ciddi durumdadır. Eğer tedavi edilmezse körlüğe sebebiyet vermektedir.

Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın belirtileri nelerdir sorusu aklınızdaki soru işaretlerini netleştirecektir. Halk arasında sarı nokta olarak bilinen yaşa bağlı makula hastalığı farklı bireylerde değişik belirtilerle ortaya çıkmaktadır. Bazı zamanlar bireyin diğer gözü sağlam iken bir diğer gözünde ileri derecede görme kaybı meydana gelebilmektedir. Sarı nokta hastalığa erken dönemlerde teşhis koymak pek mümkün değildir.

Eğer birey renkleri soluk görüyorsa, görme alanının merkezinde karanlık ve bulanık bir leke görüyorsa, yaşa bağlı makula dejenerasyonu belirtileri gösteriyor olabilir. Düzgün olan çizgileri dalgaları bir biçimde görüyor ise, okuma sırasında harfleri bozuk görüyor ise de mutlaka doktoruna başvurmalıdır.

Böyle durumlarda renkler daha az parlak görünür. Bireyler puslu görmekten şikâyet ederler. Daha fazla aydınlatma ihtiyacı ile beraber gece görüşlerin de azalama ortaya çıkar. Hastalar yüzleri tanımada zorluk çeker.

Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu Belirtileri Kaç Gün İçinde Ortaya Çıkar?

Hastalığın belirtileri kaç gün içinde ortaya çıkar sorusunun cevabında gün kavramı kullanmak doğru değildir. Daha çok 65 yaş üzerindeki bireylerde görülür. Ailede genetik olarak ilerliyorsa bireylerde de görünmeye başlanır.

Güneşe çok maruz kalmış kişilerde ve hipertansiyon tanısı konulmuş hastalarda da meydana gelir. Yaşa bağlı makulanın görülme sıklığında, insan ömrü uzadığı sürece artışlar gözlemlenmektedir.

70 yaş üstü bireylerde genelde yüzde 25 oranında görülmektedir. Bu da ortalama olarak dört bireyden bir kişi de rastlanıyor anlamına gelmektedir. 90 yaşın üzerinde bulunan bireylerde ise neredeyse bu oran ne yazık ki %100’dür. Bu durum ise gözün kaybedilme olasılığını büyük oranda yükseltmektedir.

Yaşa bağlı Makula Dejenerasyonu Hastalığı İnsanlara Nasıl Bulaşır?

Hastalık insanlara nasıl bulaşır sorusu, bu hastalığın herhangi bir virüs veya bakteri etkeni ile gerçekleşmemesi sebebiyle mantıksız olacaktır.

Bunun için bulaşma yolundan ziyade hastalığın tanısından bahsedilmelidir. Hastalığın tanısı için düzenli olarak göz muayenesine gidilmesi gerekir. Göz muayenesi esnasında görme keskinlikleri değerlendirilir ve kapsamlı bir retina muayenesi yapılarak yaşa bağlı makula tanısında gerekli uygulamalar gerçekleştirilir.

Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonundan Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Birçok endişe verici sonucu olan bu rahatsızlık hususunda, hastalıktan korunmak için ne yapılmalıdır sorusu önem arz etmektedir. Uzmanlar, bu basit ama önemli tedbirler alındığı sürece göz sağlığının her zaman korunabileceğini belirtmektedir.

Öncelikle bilgisayar ve televizyon ekranları gözlerimizin en büyük düşmanları olarak bilinmektedir. Bu nedenle uzun süre bilgisayar ve televizyon ekranlarına bakılmaması gerekir. Ekranlarla aranızda yakın bir mesafe olmamalıdır.

Göz hastalıklarını erken devrede yakalayabilmek için rutin kontrolleri ihmal etmememiz önemli bir kriterdir. Asla başka bireylerin numaraları gözlüklerini takmayın. Yaşa bağlı makula dejenerasansı bu şekilde ortaya çıkabilmektedir.

Hastalık bir kenara, bu gözlüklerin takılması halinde sağlıklı gözlerinize zarar verirsiniz. Kişisel bakım ürünleri asla başkalarıyla paylaşılmamalıdır. Denize ve havuza girerken göz enfeksiyonuna yakalanmamak için suların hijyen olmasına dikkat edin.

Kitap okuma mesafenizi iyi ayarlamanız gerekir. Eğer kitabı çok yakında tutarsanız göz sağlığınızı olumsuz etkileyebilirsiniz. Düzenli göz muayenesi yaptırın. Güneşin zararları ışınlarından korunmak için numaralı güneş gözlüğü kullanın.

Doymuş yağ ve asitlerden uzak durmaya çalışın. Düzenli egzersizler yapmaya özen gösterin. E ve C vitamini zeaksantin, çinko, glutein ve bakır açısından zengin beslenme oldukça önemlidir. Ispanak, brokoli, pazı, su teresi, bezelye, şalgam, marul, mısır, kabak ve özellikle havuç yaşa bağlı makula hastalığından korunmak için  zeaksantin içeriği zengin olan gıdalardır.

Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu Tedavisi Var Mıdır?

Hastalığın tedavisi var mıdır sorusu bu hastalıkla iç içe iseniz yahut çevrenizde böyle biri bulunuyorsa aklınızı kurcalamaktadır. Günümüzde yaşa bağlı makula dejenerasyonu hastalığının hiçbir tedavisi bulunmamaktadır.

Sadece hastalığın ilerlemesini durdurulan tedaviler yer almaktadır. Bunların en sık olanı ise göze anti-VEGF maddeleri adı verilen ilaçların enjeksiyonudur. Bu maddeler, retinadaki şişmeyi ve yeni kan damarının büyümesini azaltmaktadırlar.

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu tedavisi başka alternatif yöntemleri de içerir. Çeşitli element ve vitamin takviyelerine ağırlık verilmelidir.

Bazı antioksidan özelliklere sahip ilaçlar, hastalığın gidişini yavaşlatabilmektedir. İlaçlarda özellikle vitamin ve mineraller fazla miktarda bulunur. Tüm bu ilaçları kullanırken ayrıca doktorunuzun takip ettiği rutin kontrollere eksiksiz katılmanız gerekir.

Gözdeki hasar, tedavi sürecinde geri döndürülemez fakat başarılı bir tedavi ile görme kaybının ilerlemesi yavaşlatılabilmektedir. Eğer anormal gelişme gösteren ve makulaya oldukça zarar veren yaş tipi var ise tedaviler lazer ile yapılır.

Makulada  en çok dikkat edilmesi hususlardan biri de makulanın korunmadığı zaman ameliyat aşamasına kadar giden makula deliği oluşturmasıdır.

Gözün retina kısmı, dışarıdan gelen ışığı fark edip bunu direkt beyne iletmekte rol oynayan sinir hücrelerinden oluşmuş bir tabakadır. Makula kısmı bu tabakanın tam ortasında yer almaktadır.

Burada ışığın odaklandığı yaklaşık iğne başı kadar fovea bölgesi yer alır. Fovea bölgesi halk arasında sarı nokta olarak tanımlanmaktadır. Fovea bölgesi, retina kısmının merkezidir ve rahat, ayrıntılı görmeden sorumludur.

Makula deliği tam olarak görme merkezinin ortasında oluşan bir delinmedir. Makula deliğinin ilerlediği hastalarda görme merkezinde siyah lekeler meydana gelir ve bu durum görmeyi olumsuz etkiler. Kişilerin yüzlerini seçme ve kitap okumada zorluklar meydana gelir. Diğer retina kısımları normal durumda olduğu için çevresel görme bundan etkilenmiş olmaz.

Makula deliğinin en sık karşılaşılan sebebi  idiyyopatik denilen ve hiçbir nedene bağlı olmadan kendiliğinden ortaya çıkmış olan bir durumdur. Yaşın bu durumda çok büyük bir etkisi vardır. Bunun dışında gözün geçirdiği travmalar makula deliğine sebep olmaktadır.

Eğer göz içerisinde kendiliğinden makule deliği oluşmuş ise, diğer gözde de görülme olasılığı sağlıklı insanlardan daha yüksektir. Makula deliğinin ilaçla tedavisi ne yazık ki mümkün değildir. Vitrektomi denilen bir ameliyat uygulanmaktadır. Vitrektomi ameliyatı esnasında vitreus sıvısı temizlenmekte ve makula kısmında yer alan ince zar soyulmaktadır.

Ardından göz içerisine bir gaz enjekte edilir. Ameliyat sonrasında göz içerisinde yer alan gaz nedeniyle bireyin görmesi birkaç hafta boyunca düşük seviyede olmaktadır. Gaz kendiliğinden gözden çekilerek göz sıvısı bunun yerini aldığı sürece hastanın görmesinde düzelme gözlenir.

Makula deliğinin kapanma ameliyatının başarı oranı, %80-%90 civarındadır. Fakat travma durumlarında, geniş çaplı derinliklerde, uzun süreli rahatsızlıkta bu başarı oldukça düşme gösterir. Yaşa bağlı olmayan makula dejerasyonu da bu hastalığa yol açabilmektedir.

Makula deliğinin kapanma şansını yükseltmek için, ameliyattan sonra hastalara birkaç gün boyunca baş aşağı pozisyonda yatış uygulaması yaptırılır. Eğer makula deliği tedavi edilmez ise görme durumu kalıcı olarak bozulma gösterir. Ayrıca bu bozulmaların çoğu ayrıntılı görüş ve merkezi görüşler olarak yer almaktadır.