Tifüs Hastalığı Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Tifüs nedir

Tifüs nedir Tifüs hastalığı halk arasında lekeli humma olarak da bilinmektedir. Günümüzde eskisi kadar yaygın olmasa da halen varlığını sürdüren bu hastalık özellikle doğru ve etkili tedavi yöntemlerinin uygulanmadığı geçmiş yıllarda pek çok ölüme neden olmuştur. Bitlerle geçen Rickettsia prowazekii adındaki bakterilerle bulaşan hastalığın ilk dönemlerinde teşhisi zordur.

2 veya 4 haftalık süreçten sonra, hastalığa ait antikorların oluşması teşhisin koyulmasında yardımcı olmaktadır. Tifüs hastalığı halk arasında genellikle tifo hastalığı ile karıştırılır. Özellikle altını çizmek gerekir ki; tifüs ile tifo farklı hastalıklardır.

Geçmiş yıllarda ölümcül hastalıklar arasında değerlendirilen tifüs, günümüzde büyük ölçüde önlenebilir düzeylere gelmiştir. Fakat hastalığın birazdan paylaşacağımız belirtilerinden bir veya birkaçını aynı anda görmeniz halinde en yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz. Bu noktada hangi hastalık olursa olsun önemsenmeli ve doğru tedavi yöntemleri eksiksiz bir şekilde uygulanmalıdır.

Yapılan araştırmalar tifüs hastalığının özellikle gelişmemiş toplumlarda daha sık görüldüğünü ortaya çıkarmıştır. Bakterinin vücuda girmesinden kısa bir süre sonra belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtilerin ciddiye alınmaması halinde kişinin genel sağlığını etkileyecek kadar ilerleyebilmektedir.

Tifüs Hastalığının Nedenleri

Tifüs hastalığının en başlıca neden haşeratlardır. Hastalığı oluşturan temel faktör ise Rickettsia prowazekii adındaki bir mikroorganizma olarak bilinmektedir. Tifüs hastalığı en çok yeterli hijyenin sağlanamadığı bölgelerde görülmektedir. Ayrıca açlık sorununun yoğun olduğu yerlerde yaşayan insanlar da yine tifüs hastalığı geçirmeye müsait olan kişilerdir.

Tifüs Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

Tifüs hastalığı geçiren bir kişinin kanını emen bit türevi mikroorganizmalar, bu şekilde üzerlerine hastalığa neden olan riketsiyaları almaktadır. Sonrasonda aynı bitin farklı insanların üzerine gitmesi ve onları ısırması ile birlikte riketsiyalar da diğer insanların cilt yüzeylerine geçmektedir. İnsanlar da bitin ısırdığı bölgeyi kaşıdıkları zaman cilt yüzeyinde bulunan ricketsiaları derinin altına geçmektedir. Böylelikle tifüs hastalığı bir insandan başka bir insana taşınmakta ve daha pek çok kişiye de yayılmaktadır.

Tifüs Hastalığının Belirtileri

Tifüs hastalığının en çok görülen belirtileri arasında baş ağrısı, bel ağrısı, vücudun genelinde şiddetli titreme, yüksek ölçüde ateş, öksürme, halsizlik, kızarıklık, ciltte kuruluk, dudak kuruması ve şiddetli kas ağrıları yer almaktadır. Hastalığın vücuda yerleşmeye başlamasından yaklaşık 4-5 gün sonra ise yüz, ayak tabanı ve avuç içi haricinde kalan bölgelerde içi koyu renk olan cilt kabarcıkları meydana gelmektedir.

Tifüs hastalığının diğer belirtileri arasında ise; sayıklama, ısırık bölgesinde büyük ve ağrılı şişlikler, , konuşamama, ışığa karşı hassasiyet, uyuyamama ve organ uçlarında dokuların ölmesi gibi ciddi durumlar gözlenmektedir. Baş ağrısı genellikle bakteri vücuda girdikten 1-2 gün sonra başlar ve uzun sürer. Hastalık teşhisinin koyulmasında işe yarayan en önemli belirtilerden biri titremedir. Kısa aralıklarla oluşur fakat hastalık süresince devam eder.

Yüksek ateş faktörü tifüste mutlaka görülmektedir. Ateşle birlikte vücutta görülen halsizlik, eklemlerin kırılırmışçasına ağrıması, sürekli yorgun ve bitkin hissetmek de tifüs hastalığında görülen belirtiler arasındadır. Hastalığa neden olan haşeratın ısırdığı yer olmak üzere vücudunun genelinde kızarıklık ve şişlikler meydana gelmektedir.

Bilinç kaybı ve konuşma güçlüğü daha nadir görülse de tifüs hastalığının semptomları arasında yer aldığı bilinmelidir. Gözlerde sürekli sulanma hissi, ışığa hassasiyet, uyku düzeninin bozulması ve hatta uykuya bir türlü dalamama, sinir sistemi sorunları, böbrek yetmezliği ve huzursuzluk diğer belirtiler arasında sayılmaktadır.

Tifüs Hastalığından Korunma Yolları

Tifüs hastalığını tedavi etmek hastalıktan korunmaktan daha zor olmaktadır. Bu yüzden hastalığa yakalanmamak için önlem almak çok daha doğru olacaktır. En önemli korunma faktörü kendinizi ve yaşadığınız ortamı sürekli temiz tutup, hijyene önem vermektir. İmkanınız varsa evinizi ve bahçenizi belirli aralıklarla ilaçlatarak, var olan böcek ve haşerelerden kurtulabilirsiniz.

Tifüs hastalığını önleyebilmek için öncelikle vücuda giren bitleri uzaklaştırabilmek gerekmektedir ve bunun için de bitler için kullanılan bit ilaçları tercih edilebilmektedir. Ayrıca evde fare olabilme ihtimaline karşı evi düzenli olarak fare ilaçları ile tuzaklamak da faydalı önlemlerden bir tanesidir.

Kullanılan temizlik malzemelerinin, şampuan ve sabunların kaliteli ve güvenilir olması da hastalığı önleme açısından önemlidir. Özellikle mahalle aralarında, kilo ile satılan ve markası belli olmayan temizlik malzemelerinin kullanılması hem evlerinizi temizleyemediği gibi hem de zararlı kimyasallara maruz kalınmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle güvenilirliği kabul görmüş ve markası bilinen temizlik ürünlerinin kullanılması önerilmektedir.

Eğer kuş, kedi veya köpek gibi evcil hayvan besliyorsanız, bunların gerekli aşılarının yaptırılmasını sağlamalısınız. Çünkü bit ve pire gibi mikroorganizmalar daha çok bu tür hayvanların üzerinde kendilerine yaşam alanı bulurlar. Aşının yanında evde beslenilen hayvanların sağlık kontrolleri düzenli olarak yaptırılmalı ve temizliklerine de çok dikkat etmelidir.

Tifüs Hastalığının Tedavisi

Tifüs hastalığına yakalanan hastalara ilk olarak bol sulu ve sindirimi zor olmayan yumuşak yiyecekler verilmektedir. Bu hastaların beslenme düzeni bol kalorili olabilecek şekilde ayarlanmaktadır. Tifüslü hastaların vücut temizliğine de özen gösterilmelidir ve düzenli olarak temizlikleri gerçekleştirilmektedir.

Hastalık için günümüzde aşı ile tedavi yöntemi uygulanmaktadır. Aşının yanı sıra doktorun reçete edeceği antibiyotikler de yine tifüsle savaşta etkili yöntemlerdendir. Eğer hastalık çok ilerlemişse hastanede tedavi edilmesi istenebilir. Hastanede tedavi görmek hem başka kişilere bulaşmasını önleme açısından önemlidir, hem de tedavi sürecini kısaltmaktadır.

Yine hastalığın semptomlarını en aza indirmek için ateş düşürücüler ve ağrı kesiciler de reçete edilebilmektedir. Tifüs hastalığı vücudu çok halsiz bıraktığı için genellikle yüksek kalorili ve vitamin değeri yüksek gıdalarla beslenilmesi önerilir. Mevsiminde sebze ve meyve tüketimi de tedavi süresince önem taşımaktadır. Beslenme konusunda doktor detaylı bilgileri hastaya verecektir.