Surelerde Kıraat Hatası Namazı Bozar Mı? İmam Namazı Yanlış Kıldırırsa Günahı Kime?

Namaz kılmak her Müslüman için en önemli ibadetlerin başında geliyor. Namaz esnasında okunan surelerde ise Allah’a olan inanca yönelik samimiyet, tamamıyla manevi bir huzurla ve huşu içerisinde orada bulunmak mühim bir etkendir. Ancak gerek tek başımıza iken gerekse cemaat ile namaz kılarken çeşitli kıraat hataları söz konusu olabilir. Bu bağlamda da en merak edilen faktör surelerde yapılan kıraat hatalarının ne gibi sonuçlar doğurduğudur. 

Burada en önemli unsur hadis-i şeriften de anlaşılacağı üzere ‘’İnançlı bir kul namaza durursa orada bütün günahları ondan ayrılmaya başlar. Bütün günahları omuzlarında ve başının üzerinde durur. Kul namazını eda ederken her rükû ve secdesinde bu günahlardan kurtulur’’ ifadesi bulunmaktadır. Peygamber efendimiz burada namazın bir Müslüman üzerinde yarattığı etkiyi çok iyi ifade etmiştir. Kuran-ı Kerim’de de Müminin suresi 23/1-2’de ‘’Namazını huşu içerisinde kılan her Mümin kurtuluşa ulaşmıştır’’ buyurur. 

Her namaz Allah ile kul arasındaki bağı güçlendiren, müminler için bir nevi Allah’a olan borcun ödendiği anlar arasındadır. Namaz esnasında nasıl ki rükû ve secde gibi fiziksel hareketler ve bunların belli bir düzeni varsa, kalbimizle Allah’a yönelmek, onun doğruluğundan şaşmamak gibi gereklilikler de söz konusudur. Eğer surelerde bilerek, isteyerek ve kasti olarak kıraat hatası yapılıyorsa bu namazın geçersiz kılmasına yol açar.  

İmam Namazı Yanlış Kıldırırsa Nasıl İkaz Edilir?

Namazda sübhanallah ikazı denilen ve aslında geçmişe kadar giden bir ifade yer alır. Eğer cemaat ile namaz kılınıyorsa ve imam bir şekilde surelerde kıraate yol açtıysa, farklı bir yanlış gözlemlendiyse Sübhanallah ikazı verilir. Bunun tarihçesine bakıldığında ise Muaviye İbn-i Hakem’e kadar gidilmektedir.

İslamiyet’e sonradan geçmiş ve Allah’a inanmayı ve Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v)’in onun elçisi olduğunu kabul etmiş bir kavimden olan Muaviye İbn-i Hakem bir gün cemaatle namaz kılarken hapşıran birisine ‘’Yerhamükellah’’ demiştir. Bunu dedikten hemen sonra ise ‘’Sübhanallah’’ ile ikaz edilmiştir. 

İmam namazda bir yanlışa yol açmış ya da cemaati şaşırtmışsa erkekler ‘’Sübhanallah’’ diyerek ikazda bulunurlar. Kadınlar burada Sübhanallah demek yerine sağ elini sol omzuna götürüp vurarak yanlış olduğunu sessiz bir biçimde ifade ederler. Hadis-i şerifte de ‘’Her kim ki namaz esnasında bir yanlışlıkla karşılaşıyorsa Sübhanallah desin. Erkeklere tesbih, kadınlara ise el çırpmak doğrudur’’ buyuruyor. 

Surenin Yanlış Okunması Namazı Hangi Durumlarda Bozar?

Surede kıraat olması durumunda iki ana faktöre göre sonuca varmak mümkündür. Eğer hata bile isteye yapıldıysa kesinlikle namaz bozulur. Ancak bilmeden ve istemeden yanlışlıkla yapılan bir kıraat için fakihler üç farklı unsurda birleşmiştir. 

Sözcüklerin Harekesinde Yapılan Yanlışlar

Arap alfabesinde ünsüz harflerin ünlü olabilmesi için harflerin üzerine çeşitli işaretler konur. Buna göre okunuşu değişir. Eğer surelerde yapılan yanlış anlamında değil de harfin harekesinde ise namaza engel olmamaktadır.

Duraklarda Yapılan Yanlışlar

Surelerde ve dualarda da es verilmesi gereken yani devam edilmeyip beklenen anlar vardır. Bu duraklarda durulmayıp devam edilmesi durumunda anlamda da kayıp olmayacağından ötürü namaza engel bir durum söz konusu değildir.

Harf Hatasıyla Yapılan Yanlışlar

Sureleri okurken bir harfin yanlış söylemi, kelimenin tamamıyla değişimine sebep olacak bir okuma söz konusu olabilir. Böyle durumlarda eğer Kuran-ı Kerim’de var olan anlamda değişikliğe sebep olmuyorsa namaza engel değildir. Ancak harf eksiğiyle ya da fazlasıyla anlamda bir değişim oluyorsa bu durumda çoğunluk namazın bozulduğunu düşünür. Örneğin İmam Muhammed ve İmam Ebu Hanife böyle bir durumda namazın bozulduğunu ve tekrarlanması gerektiğini savunur. İmam Ebu Yusuf ise yanlışlıkla yapılmış bu hatanın Allah’ın huzurunda namazı bozmadığını ifade eder. 

Yine ayet atlamanın, ayetleri hatalı sırayla okumanın veya yapılan yanlışı dönüp düzeltmenin namazı bozmadığı açıkça ifade edilmektedir.