Sakatat Nasıl Saklanır? Faydaları, Zararları ve Kalori Miktarı

Sakatat

Hayvanların iç organlarını tanımlamak için kullanılan sakatat, sığır, koyun, keçi, tavuk gibi besi hayvanlarının, yetiştiriciliğinin artmasıyla birlikte, ete daha kolay ulaşılması nedeniyle, güderek terk edilen bir tüketim türüdür. Geçmişte bolca tüketilen sakatat etleri, besin değerleri çok yüksek olan gıda kaynaklarındandır.

Koyun, keçi, Sığır ve tavukların çeşitli iç organlarının tüketilmesi, günümüzde de yaygındır. Bunun yanında asla tüketmemiş ve hatta bu sebeple itici bulan pek çok kişi bulunmaktadır. Ülkemizin her bölgesinde çeşitli sakatatların hazırlanmış özel yemekleri bölgenin kendisiyle anılan lezzetlerin ortaya çıkmasına sebep olur.

En yaygın tüketilen sakatat türleri, beyin, işkembe, karaciğer, akciğer, yürek, böbrek, dil, baş, kokoreç, bahar etidir. Potasyum, B kompleks Vitaminleri, çinko, selenyum gibi mineraller açısından çok zengin olan sakatatlar, besin değerleri açısından çok yük zengin ama ters orantılı olarak da düşük kalori değerlerine sahiplerdir.

Karaciğer, beyin, kokoreç, bahar eti, dil eti gibi tüm sakatatların farklı besin değerleri bulunuyor ve genellikle çeşitli vitamin ve mineraller açısından zengin oluyorlar. Bu sebeplerle kansızlık, kanser türlerine karşı, beyin fonksiyonlarının düzenlenmesi, sindirim sistemine ve bağışıklık sistemine katkılar gibi, çok çeşitli faydaları bulunuyor.

Küçükbaş ve büyükbaş hayvanların ciğerlerinin hemen arkasında bulunan bahar eti, aslında bir sakatat değildir.

Normal ve yumuşak bir et olan bahar eti, kaburganın içerisinde kaldığı için, kesim sırasında sakatatçılara gönderilir. Bu et bu nedenle hem diğer etlere göre daha düşük ücretlerle satılır ve hem de çok lezzetli yemekler için kullanılabilir.

Sakatat Nasıl Saklanır?

Tüm et türlerinde olduğu gibi, sakatat türlerinde de en uygun tüketim, taze tüketimdir. Bununla birlikte hemen tüketilmeyecekse, sakatat nasıl saklanır? Konusunda detaylı bilgi almanız önemlidir. Sakatatların narin yapıları, aynı zamanda çok çabuk bozulmalarına sebep olabilir.

Beyin, dil, ciğer gibi, sakatat türleri farklı, kokoreç, baş, yürek gibi sakatat türlerinin ayrı dayanıklılığa sahip olduğu bilinmelidir. Tüm sakatat türleri için, porsiyonluk şekilde kesildikten sonra, 3 aya kadar derin dondurucuda uygun koşullarda dondurma yöntemi uygulanabilir.

Sakatat Yemeklerde Nasıl Kullanılır?

Sakatatların farklı pişirme yöntemleri, farklı türlerine göre uygulanır. Sakatat yemekleri çok geniş bir külliyata sahiptir ve bu yemeklerden birkaç ciltlik yemek kitabı çıkabilir.

Sakatat tüketimi, aslında et tüketimiyle paralel bir şekilde, binlerce yıl öncesine uzanır. Bu nedenle de çok eskiz zamanlardan günümüze kadar ulaşmış, çeşitli pişirme yöntemleri bulunur.

Hatta bu nedenle bazı pişirme yöntemleri, bölgelerle özdeşleşerek, en ünlü ve özel yemekler haline dönüşmüştür.

Bunla başlıca örnekler vermek gerekirse, Edirne Tava Ciğeri, Mumbar, şırdan, kokoreç, işkembe çorbası olarak sıralayabiliriz. Yaşamı boyunca hiç kokoreç veya şırdan yememiş pek çok kişi bulunurken, bunun lezzetine düşkün çok sayıda kişi de bulunur.

Sakatat türleri genellikle, haşlama, kızartma, çeşitli sebzelerle birlikte, kızartma ve tava,  çorba türleri olarak değerlendirilir. Sakatat Yemeklerde Nasıl Kullanılır? Sorusunun sürekli sorulmasının nedenlerinden biri, farklı sakatat türlerinin farklı pişirme yöntemlerinin bulunmasıdır.

Örneğin beyin haşlama yapılarak söğüş olarak tüketilirken, karaciğer ve yürek tava kızartma olarak yapılan yemeklerle meşhurdur. Dil uzun süre haşlanarak pişirilirken, işkembe ve paça çorba yapılarak tüketilir.

Kokoreç ise uzun işlemler sonucunda hazırlanır ve tava olarak pişirilir Şırdan ve mumbar, uzun temizlik aşamalarından sonra haşlama şeklinde yapılan yemeğiyle meşhurdur.

Sakatat yemeklerinde kimyon, acı pul ve toz biberler, tuz gibi baharatlar çok önemli işlevlere sahiptir ve eşsiz lezzetlerin ortaya çıkmasına neden olur. Dünya genelinde de farklı sakatat türleri ve farklı pişirme yöntemleri bulunuyor.

Sakatatın Faydaları

Sakatatlar, hayvanların iç organları olarak, aslında onların yaşamları sırasında pek çok görev icra edenler organlardır. Bu özellikleri çok zengin mineral ve Vitamin değerleri taşımalarına da sebep olur. Bu sebeplerle sakatatın faydaları nelerdir diye bir soru sorarsak, çok geniş bir yanıtla karşılaşırız.

Potasyum, Çinko, Demir, Selenyum ve benzeri bazı mineraller, çok az besin kaynağında sakatatlarda bulunduğu kadar vardır. Bu mineraller, aynı zamanda vücudumuzun günlük bazda ihtiyaç duyduğu mineraller arasında yer alırlar. Benzer şekilde B kompleks Vitaminleri, A Vitamini açısından çok zengin sakatatlar bulunuyor.

Tüm Bu vitamin ve minerallerin yanı sıra, sakatatların ortak özelliklerinden bir diğeri, düşük kaloriye sahip olmalarıdır.

Sakatat Nelere İyi Gelir?

Sakatatların farklı türleri, farklı mineral ve Vitaminlere sahiptir. Ancak genel olarak zengin Vitamin ve mineral kaynaklarıdır. Sakatat nelere iyi gelir? Sorusunun karşılığı, uzun bir liste oluşturur. Kısaca ele alırsak;

Karaciğer

Bol miktarda A vitamini ve B kompleks Vitaminleri içerir. Tavuk ciğerinde ayrıca folat, selenyum, çinko, bakır gibi mineraller bulunur. Bu mineraller, kemik gelişimi, kan hücrelerinin yenilenmesi, karaciğerimizin daha dengeli ve sağlıklı çalışması, odaklanma ve beyin fonksiyonlarının daha sağlıklı olması gibi çeşitli etkiler oluşturur.

Beyin

Omega- 3 yağı açısından çok zengin olan beyin, aynı zamanda çok çeşitli vitaminlere sahiptir. bu değerler, beyin sağlığına, göz sağlığına, kalp sağlığına, kolesterolün düşürülmesine katkı sağlar, aynı zamanda cilt kanserine karşı iyi bir savunma yapılmasını sağlar. Her türlü iyileşmenin hızlanmasını sağlar. Bunun yanında kalori oranı da yüksektir

İşkembe

Selenyum, Çinko ve fosfor oranı yüksek bir besin kaynağı olan işkembe, bu değerleriyle, kanser türlerine karşı iyi bir savunma oluşturur. Ancak kalori oranı yüksek bir diğer sakatattır, bu sebeple tüketim oranına dikkat edilmesi önerilir.

Paça ve İşkembe çorbası, aynı zamanda üst solunum yollarında oluşabilecek iltihaplara karşı, iyi bir savaşçıdır. Grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklar sırasında, hem iyileşmeye yardımcı olur, hem de oluşan belirtilerin rahatlatılmasında etkilidir.

Kemik Suyu

Kemik suyunun özellikle kemiklerin iyileşmesine yardımcı olduğu, büyümeyi hızlandırdığı halk arasında yaygın bir şekilde bilinir. Aynı zamanda kemik suyunun sürekli tüketilmesi, reflü gibi mide sorunlarına karşıda etkilidir.

Sakatatların İçindeki Vitaminler ve Mineraller

Sakatatların farklı türleri, çeşitli mineraller, yağ asitleri ve Vitaminlere sahiptir. Sakatatların İçindeki Vitaminler ve Mineraller Bu sebeple türlerine göre ele alınmalıdır. Genel olarak tüm sakatat türlerinde B kompleks Vitaminleri bulunuyor.

En çok tüketilen sakatatlardan biri olan karaciğer Dana, kuzu ve tavuk ciğeri olarak farklı değerlere ve özelliklere sahiptir. Dana ciğeri Demir ve A vitamini oranı yüksek bir besindir. Tavuk ciğeri ayrıca Folat, B kompleks vitaminleri çinko, bakır ve selenyum gibi mineraller açısından zengindir.

Genel olarak sakatatlarda A, B kompleks vitaminleri, Omega 3 yağ asitleri, bakır, demir, fosfor, folat gibi değerli mineraller bulunuyor. Bu sebeplerle belirli aralıklarla tüketilmesi, uzmanlara tarafından tavsiye edilen besinlerdendir.

Sakatatın Kalorisi

Karaciğer, kokoreç, beyin ve benzeri sakatatlar, farklı kalori oranlarına sahiptir. Sakatatın kalorisi genellikle düşük olmakla birlikte, beyin gibi bazılarının tam tersi şekilde yüksektir. Bu sebeple diyetlerde kullanılması konusuna dikkat edilmelidir.

Aynı zamanda mineraller ve vitaminler açısından zengin bir kaynak olmaları, yine diyetlerde dikkatli oranlarla kullanılmasını gerektirir. Düzenli ve dengeli bir beslenmede, sakatat tüketiminin önemli rolü bulunuyor.

Sakatatın Zararları

Sakatat tüketiminin belirli oranlarda ve aynı zamanda belirli aralıklarla olmasına özen gösterilmelidir. Yüksek besin değerlerine sahip olan sakatatın zararları, aşırı tüketilmesine bağlı olarak oluşabilir.

Aynı zamanda kronik rahatsızlığı olan ve çeşitli ilaçları düzenli kullanan kişilerinde, uzmanlara danışarak sakatatları tüketmeleri gereklidir. Genellikle bu tür kişilere, hangi sakatatları tüketmemeleri gerektiği hakkında bilgiler verilir.

Hamileler açısından ve bebek gelişiminde çok önemli roller oynayan, yağ asitleri ve çeşitli minerallerle birlikte vitaminler barındıran sakatatlar, gerekli besinlerdendir.

Buna karşın örneğin A vitamini açısından yüksek olan bu besinlerin fazla tüketimi, fazla A vitamini yüklenmesi nedeniyle, doğumda sorunların oluşmasına sebep olabilir. Bu sebeple hamilelik sırasında sakatatların mutlaka uzmana danışarak tüketilmesi gereklidir.