Köri Hangi Yemeklerde Kullanılır? Körinin Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Köri

Köri deyince akla iki türlü şey gelir. Birincisi köri ağacı diğeri ise baharattır. Köri baharatı, özellikle Güneydoğu Asya mutfağına özgü tatlardan biridir. Pakistan ve Hindistan ülkelerinde mutfağın vazgeçilmezi olan bir baharattır. Köri içerisinde çeşitli baharatlar yer alır. Onlarca baharatın harmanından oluşan bu lezzet, yemeklere verdiği aroma ile tadı damakta bırakmaktadır.

Köri ağacı Hindistan’da yetiştirilen bir ağaç türüdür. Turunçgiller familyasına ait olup siyah ve küçük meyvelere sahiptir. Köri yaprağı yemeklerde çiğ olarak kullanılır ve aroma katar.

Portekizce dilinden Türkçeye geçen köri, 1970’li yıllara geldiğimizde artık tüm dünyaya yayılan bir baharat olmuştur. Günümüzde pek çok ülkede yemeklere lezzet vermesi için yaygın olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde de özellikle et yemeklerinde aroma verici olarak tercih edilen bir baharattır.

Körinin ana malzemesi sumak ve zerdeçaldır. İçerisinde bulunan diğer baharatları sayacak olursak; kimyon, biber, kişniş, karanfil, kakule, zencefil, hint cevizi, demirhindi ve acı kırmızı biberdir. Bütün bu malzemelerin bir araya gelerek oluşturduğu tat köri olarak adlandırılır.

Körinin rengi parlak sarı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu rengi de içine koyulan ana malzemesi zerdeçaldan almaktadır. Kendine has rengini de kullanıldığı yemeğe yansıtır.

Köri Nasıl Saklanır?

Yemeklerde lezzet vermesi için kullanılan hemen her baharatın taze kalması için belli bir saklama yöntemi bulunur. Köri baharatı da bunlardan biridir. Daima taze kalması önemlidir. Tazeliğini yitiren köriler yemeklere katıldığında tadı bozabilir.

Köri nasıl saklanır, nasıl muhafaza edilir diye merak edebilirsiniz. Köri saklamak için en iyi yöntem kuru ve serin yer tercihidir. Özellikle yaz aylarında sıcaklardan etkilenebilir. Bundan dolayı da buzdolabında muhafaza edilmesi gerekir.  Baharatın saklanması için kuru ve serin bir ortam olmasına özen gösterilmelidir.

Köri yapraklarının saklanmadan önce kurutulması daha iyi olacaktır. Yaş yaprakları muhafaza etmek güçleşebilir. Kuru köri yaprakları saklamak için kavanozlar tercih edilebilir. Bunun yanı sıra bez torba da saklamak için ideal olacaktır.

Köri Yemeklerde Nasıl Kullanılır?

Gerek köri baharatı gerekse yaprağı yemeklerde aroma verici olarak tercih edilmektedir. Köri yemeklerde nasıl kullanılır diyorsanız en yaygın kullanımı et yemeklerinde olmaktadır.

Köri soslu tavuk ülkemizde beğenilen ve yapılan bir çeşit yemektir. Körinin zengin çeşidi ile buluşan tavuk, adeta damaklarda şenlik yaratacaktır.

Köri yaprağı aroması nedeniyle baharat yağı yapımında tercih edilir. Bu yağ da çeşitli yemeklerde lezzet vermesi için tercih edilmektedir.

Köri yaprağı koyulan çorbalar çeşitlilik göstermektedir. Bu çorbalar hem lezzetli bir hal alacak hem de aroması ile insanların beğenisini kazanacaktır.

Köri Faydaları

Hindistan’ın meşhur ağacı olan köri, yapraklarıyla adeta şifa kaynağı olmaktadır. Köri içerisinde bulunan alkaloitler sayesinde sağlığa faydalı olmaktadır. İnsan sağlığında önemli yeri olan körinin faydaları olarak şunları diyebiliriz:

·       Diyabet hastaları için şifa kaynağıdır. Kan şekerini normal düzene sokar.

·       Kötü kolestrolün kontrol altına alınmasında etkilidir.

·       Vücudun hasta olmasında etkili olan serbest radikallerle savaşır.

·       Vücuttaki zararlı maddelerin dışarı atılmasında etkilidir.

·       Köri yaprağı macunu yaraların, yanıkların üzerine sürüldüğünde iyileştirici etki yapar.

·       Saç sağlığı için önemlidir. Özellikle saçların güçlenmesinde etkili olmaktadır.

·       Stresi azaltmada ve yorgunluğu gidermede faydalıdır.

Köri Nelere İyi Gelir?

Sadece köri yaprağı değil aynı zamanda köri baharatı da insan sağlığı için faydalar sağlamaktadır. Köri nelere iyi gelir sorusu burada önem taşır. Kanser hastalığının iyileşmesine katkı sağlayan köri baharatı, eklem ağrılarına da iyi gelmektedir.

Körinin iyi geldiği diğer durumlar; sigaranın zararlarını azaltma, sindirim sistemini çalıştırma, gaz giderme, karaciğeri koruma olarak sayılabilir.

Köri İçindeki Vitaminler ve Mineraller

Köri yaprağı içindeki vitaminler ve mineraller oldukça çoktur. İnsan sağlığına faydası oldukça fazla olan bu vitaminler A, B, C ve B2 vitaminleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yaprakta bulunan mineraller ise kalsiyum, protein, fosfor, lif ve demir olarak çeşitlilik göstermektedir.

Köri Kalorisi

Köri kalori bakımından oldukça zengin bir gıdadır. 100 gram köri içerisinde bulunan kalori 325 kalori olarak bilinir.

 Köri Zararları

Körinin zararları tüketimine bağlı olarak ortaya çıkar. Özellikle köri baharatı çeşitli baharatlardan oluştuğundan insan sağlığına zarar verebilir. Alerjisi olanlar için baharatın  uzman kontrolünde ve dozunda kullanmak önemlidir. Aksi takdirde tahriş ve kaşıntılara sebep olabilir.

Mide rahatsızlığı olan kişilerin bu baharatı dozunda kullanması gerekir. Aksi durumda gaz oluşumuna ve midede yanmaya neden olabilir.

Tıbbi olarak tedavi gören, ilaç kullanan, kronik hastalığı bulunan kişiler köri tüketimi konusunda dikkat etmelidir. Köri baharatı içerisindeki değişik baharatlar kullanılan ilaçlarla etkileşime girerek insan sağlığını etkileyebilir.