Dorsalji Nedir? Dorsalji Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Dorsalji tıbbi literatürde sırt ağrısı için kullanılan terimdir. Aynı zamanda sırt bölgesinin tamamında, omurgalarda meydana gelebilecek yaralanmalar, burada oluşabilecek deformasyonlar ve ağrılar için de kullanılır. Aslında her ne kadar sırt ağrısı için kullanılan bir terim olsa da bir hastalığı sembolize eden teknik bir isim değil bir sendromu sembolize eden isim olduğu bilinmelidir.

Örneğin sırtta karıncalanma, omurgalarda ağrı, sırtta başlayan yanma gibi hisler için kullanılabilir. Uluslararası kodlar ile listelenen hastalıkların tamamı ICD tablosuna göre konumlanır. Dorsalji ise ICD -10 tablosunda M45 koduyla tanımlanan bir sendrom olarak bilinir. Her yaş grubundan insanda görülebilen sendromun genellikle yaşlılıkta daha sık gözlemlendiğini söylemek gerek. 

Dorsalji Nedenleri

Bazen yatış pozisyonunun yanlış olması, ani yapılan bir hareket ya da sırta çok yük binmesi gibi pek çok durum dorsalji sendromuna neden olabilir. Aynı zamanda kas kaynaklı olarak da görülebilir. Bunu tetikleyecek olan faktörlere baktığımızda da uzun bir listeyle karşı karşıya kalabiliyoruz.

• Kemik erimesi
• Yanlış pozisyonda oturmak veya yatmak
• Yanlış pozisyonda bilgisayar başında oturmak
• Ağır yük taşımak
• Başka bir hastalığın komplikasyonu
• Kas spazmı
• Ani hareketler
• Zihinsel rahatsızlıklar
• Omurların arasındaki disklerde deformasyon
• Eklem iltihabı
• Omurgada yer alan boşlukların ufalması
• İskelet problemleri
• Artrit
• Travma
• Psikolojik etkenler
• Omurga eğriliği
• Omurgada metastaz tümörlerin bulunması
• Omurgada meydana gelen kırıklar
• Enfeksiyon
• Kireçlenme
• Eklem dışı romatizma
• İç organlara dayalı rahatsızlıklar
• Tümör

Dorsalji Belirtileri Neler?

Dorsalji referans alınacak aynı semptomlarla teşhis edilemeyebilir. Keza dorsalji sendromuna sebep olan ve tetikleyici etkene göre, kişinin nasıl bir metabolizması olduğuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Hatta ağrının şiddeti bile bunu belirleyici etkenler arasında değerlendirilebilir.

Dolayısıyla herkesin farklı semptomlarla değerlendirilmesi sık rastlanan bir durumdur. Ancak genel belirtilerini sıraladığımızda şu şekilde bir listeyle karşılaşmak mümkündür.

• Dorsalji ağrıları hareket ile artarken dinlenme sonrasında bu ağrılara rastlanmaz
• Dorsalji kaynaklı olarak ellerde, ayaklarda, parmaklarda uyuşmalar ve kasılmalar meydana gelebilir. Bu karıncalanma olarak da görülebilir.
• Ayağa kalkmak ya da eğilmek gibi vücudun tümünü kontrol ettiğimiz eylemler zorlaşır
• Beli döndürme, başı hareket ettirme ya da sırt odaklı hareketleri yapmak imkânsız bir hal alabilir.
• Günlük rutin işlerin yapılması bile ağrı sebebiyle sekteye uğrayabilir
• Yatış pozisyonunu değiştirirken bile ağrılar içerisinde kalınabilir.
• Sırtınızda kas spazmları olduğunu hissedebilirsiniz
• Yürüyüş aşamasında desteğe ihtiyaç duyabilirsiniz.
• Sırttan bağımsız olarak stabil bir baş ağrısı ya da dönemsel olarak gelen baş dönmeleri dorsalji belirtisi olarak ele alınabilir.

Dorsalji ağrısı genellikle aşırı derecede şiddetlidir ve kişiyi yaptığı işten alıkoyabilecek kadar derindir. Bu yalnızca işlevsel bir hareket esnasında değil aynı zamanda yatarken bile çekilebilen bir ağrıdır.

Dorsalji Türleri

Dorsalji çeşitleri tıbbi olarak 6 ana gruba ayrılmıştır. Bunlar konuma, ağrıya ve kişiye göre sınıflandırılır ve teşhis edilir.

• Servikal Dorsalji

Boyun bölgesinde gözlemlenen dorsalji sendromudur.

• Lumbosakral Dorsalji

Bel ve kuyruk sokumuna kadar uzanan bölgede yer alan sendromdur.

• Tarakolomber Dorsalji

Göğüs hizasını ve bel bölgesini kapsayan, omurgaların tam hizası olan alanda oluşan sendromdur.

• Servikotorasik Dorsalji

Boyunu ve üst göğüs bölgesini içerisine alan sendromdur.

• Torasik Dorsalji

Göğüs hizasının tam arka kısmına denk gelen bölgede gözlemlenen sendromdur.

• Lomber Dorsalji

Yalnızca bel bölgesinde görülen sendromu tanımlar.

Dorsalji İçin Hangi Doktordan Randevu Alınmalı?

Teknik olarak dorsalji sırtta başlayan, omuzlara ve boyna kadar uzanan ağrılarla insanların şiddetli bir ağrıya maruz kalmasını sağlar. Bu bağlamda da pek çok kişi direkt olarak ortopediye randevu almaktadır. Oysa bu yanlış bir yaklaşımdır. Dorsalji tanı gereği öncelikli olarak nöroloji tarafından onaylanmalıdır. Onay aşamasında da BT, EMG ve MR istenebilir. Nöroloji muayenesinin ardından elde edilen bulgularla kişi ortopediye ya da gerek görülmesi durumunda fizik tedaviye yönlendirilir. Ancak dorsalji yani sırt ağrısı için ilk olarak randevu almanız gereken doktor Nöroloji uzmanı olmalıdır.

Dorsalji Tedavisi Mümkün Mü?

Tabii ki dorsalji tedavisi günümüzde mümkündür. Bunun için öncelikle tedavi edilecek unsur tespit edilmelidir. Hastalığın tetikleyici sebebi bulunmalı, buna uygun bir tedavi metodu geliştirilmelidir. Nöroloji servisine çıktığınızda çekilecek olan MR, BT ve EMG ile beraber elde edilecek olan bulgular bunları çok yüksek bir oranla ortaya dökecektir.

Buna bağlı olarak da doktorunuz eğer ki kas spazmı kaynaklı bir dorsalji söz konusu ise kas gevşetici ilaç tedavisi önerecektir. Hareketsizlik ya da ağır yük kaynaklı bir dorsalji tespit edilirse buna uygun egzersiz programları ve gerek görüldüğü takdirde fizik tedavi uygulanacaktır. Eğer ki omurga disklerinde bir deformasyon ya da daha ciddi bir bulguya rastlanırsa cerrahi müdahale dahi dorsalji tedavisi için tercih edilebilir.

Ayrıca uzmanlar dorsalji ağrılarını azaltmak için gün içerisinde 2-3 kez ağrıların daha yoğun olduğu süreçlerde kompres uygulanmasını öneriyor. Sıcak ve soğuk kompres denenerek ağrıyı kesen hangisiyse günlük şekilde aksatmadan uygulamaya devam edilmelidir. Aynı zamanda kompres süresi 20 dakika kadar tutulabilir.