Dini Nikahı Hoca Mı Kıyar? Dini Nikah Nerede Kıyılmalıdır?

Dini nikah bir diğer adıyla imam nikahı olarak anılır ve resmi nikahtan önce çiftler arasında kıyılır. Kuran-ı Kerim’e göre dini nikahın kıyılmasıyla ilgili olarak bir zorunluluk söz konusu değildir. Ancak buna karşılık dini nikah uygulanması gereken davranışlar arasındadır. Bu yüzden de Müslüman çiftler resmi nikahlarından birkaç gün önce evlerinde ya da bir camide dini nikahlarını kıyarlar.

Aslında imam nikahıyla ilgili olarak en merak edilen soruların başında hoca şart mı geliyor. Daha doğrusu hoca veya bir imam olmadan dini nikah kıyılıp kıyılamayacağı merak ediliyor. Aynı zamanda dini nikah için en uygun yerin neresi olduğu, evde dini nikah yapılacaksa hangi evin daha doğru bir seçim olduğu çokça soruluyor.

İmam nikahı Kuran-ı Kerim’den bazı kısımların okunması, ardından dua edilerek çiftin hayırlı ve Salih amellere sahip nesillere karışması için temennilerde bulunulan bir organizasyondur. Türkiye’de de evlenecek olan çiftler resmi nikahlarından hemen önce ya da nikahlarından birkaç gün önce imam nikahı yaparlar.

İmam Nikahı İçin Hoca Şart Mı?

Dini nikah için hoca ya da imam zorunluluğu söz konusu değildir. Dini anlamda bir ritüele dönüşmüş olan imam nikahında genellikle ikamet edilen yerde bulunan caminin hocası çağrılır. Bu şekilde kıyılan imam nikahının kabul olacağı düşünülür. Ancak böyle bir zorunluluk yoktur ve dini açıdan yetkin, Kuran-ı Kerim’e hakim herhangi birisi de dini nikahı kıyabilir. Bunun için şartlara uygun birisinin olması yeterlidir. Aynı zamanda şahitlik edecek kişilerin olması dini nikah için ortamı uygun hale getirecektir.

İmam Nikahı İçin Erkek Evi Mi Doğru Yoksa Kız Evi Mi?

Her ne kadar toplum tarafından erkek evinde dini nikah yapılır, kız evinde imam nikahı yapılır gibi farklı söylemlerle karşılaşıyor olsak da bunun bir hükmü yoktur. Tıpkı imam nikahı için bir hoca ya da imama ihtiyaç olmadığı gibi nerede yapıldığının da bir önemi bulunmamaktadır. Uygun şartlarda imam nikahı yapıldığı müddetçe ister erkek evinde, ister kız evinde, ister camide ya da dini nikaha uygun farklı bir noktada imam nikahı kıyılabilir. Nerede yapıldığı ya da dini nikahın kim tarafından yapıldığı geçerlilik anlamında bir şey ifade etmez. İmamın kıymadığı, camide yapılmayan ya da buna benzer farklı ölçütlerle dini nikahın geçersiz sayılacağını rivayet eden söylemler asılsızdır. Dini nikâhın niyeti, gerekli şartları taşıması geçerliliği için yeterlidir.

Dini Nikâh Olmadan Sadece Resmi Nikâh Yeterli Midir?

Evlenmeye hazırlanan çiftler günümüzde resmi nikah kıyarak dünya evine girerler. Aynı zamanda resmi nikâhlarının birkaç gün öncesinde ya da aynı günün erken saatlerinde Müslüman çiftler aralarında imam nikâhı da kıyarlar. İmam nikâhı ne kadar geçerlidir veya imam nikâhı olmadan resmi nikâh ne kadar yeterlidir sorusu sıklıkla karşımıza çıkabiliyor. Öncelikli olarak bu iki nikâh türünün birbirinden farklı olduğunu bilmek gerek.

Dini nikâh yani imam nikâhı dini vecibelerini yerine getirmek isteyen Müslümanlar içindir. Medeni nikâh ise kanun hükmünde iki kişinin birbirine karşı mesuliyeti için şarttır. Allah (c.c) ayeti kerimesinde Bakara suresinin 187.ayetinde ‘’Kadınlar elbisenizdir. Siz de onların elbisesisiniz, örtüsüsünüz’’ buyurmaktadır. Burada da anlaşılıyor ki evlilik yalnızca iki kişinin bir arada olması demek değildir.

Sevgiyle, saygıyla, merhametle, özveriyle geçecek bir ömürlük bir yolculuk için yapılan evlilik nikâh gerektirir. Nikâh içinse dini açıdan bazı kriterler vardır. Örneğin nikâha şahitlik edenlerin hazır olması ve aynı zamanda nikâhın duyurulması, gizli tutulması önem arz eder. Yine Hanefi mezhebine göre kızın ailesinin izni olmadan imam nikâhı kıyılması doğru değildir. Yani mezheplere göre de farklılıklar söz konusu olabilir.

Resmi Nikâh Tek Başına Yeterli Mi?

Herkesin en merak ettiği soru tabii ki imam nikâhı olmadan yalnızca resmi nikâh kıyılması yeterli midir şeklinde karşımıza çıkıyor. İmam nikâhı ile ilgili en temel yanlışlardan birisi illa ki bir hoca ya da imam tarafından kıyılacak olduğudur. Böyle bir zorunluluk yoktur. Kişiler kendi hür iradeleriyle evlenmeye karar verdiklerinde eğer ki şahitler de hazırsa imam nikâhı her yerde ve herkes tarafından kıyılabilir.

Dini nikâhın resmi nikâh kıyıldığı için kıyılmaması teknik olarak mümkün olabilir. Çünkü aslında iki törende de amaç aynıdır. Sahih olarak bir nikâhın söz konusu olabilmesi için bazı şartların olgunlaşmış olması gerekir. Eğer resmi nikâh kıyılırken bu şartlar söz konusu değilse imam nikâhından bağımsız olarak bu nikâh zaten sahih sayılamaz.

Şartlara bakıldığında ise iki kişinin hür iradesiyle birbiriyle evlenmeyi kabul etmesi en önemli kriterler arasındadır. Aynı zamanda bunu beyan ediyor olmaları gerekir. Dini nikâh noktasında baktığımız zaman da tıpkı resmi nikâhta olduğu gibi şahitlik edilmesi gerekir. İmam nikâhı kıyılacağı zaman en az iki şahit olması, bunların Müslüman olması ve aynı zamanda şahitlerin birisinin ya da ikisinin birden erkek olması zorunlu kılınmıştır.

İşte tam bu noktada da sadece resmi nikâh yeterli mi sorusunun yanıtını görebiliyoruz. Zira resmi bir nikâh kıyılacağı zaman şahitlerin ikisi de kadın olabileceği gibi aynı zamanda Müslüman olmaları zorunlu değildir. Bu yüzden imam nikâhıyla aynı şartları taşıması mümkün olmamaktadır.

Resmi nikâh esnasında taraflardan birisinin süt kardeş olması hiçbir sorun teşkil etmez. Oysa dini nikâhta bu kesinlikle yasaktır. Dini nikâh kıyılırken Mehir isteme hakkı doğar. Fakat aynı durum resmi nikâhta söz konusu değildir. Teknik olarak bir Müslüman’ın gayrimüslim ile evlenmesi dini açıdan yasaktır. Dolayısıyla bu durumda dini nikâh zaten kıyılamamaktadır. Fakat resmi nikâhta böyle bir zorunluluk olmadığından dolayı yabancı, farklı dine mensup, inançsız insanlarla nikâh kıyılması mümkündür.

İşte tüm bunları aynı potada erittiğimizde dini nikâh ile resmi nikâhın şartlarının aynı olmaması son derece mümkündür. Aslında ikisinde de aynı ritüel tekrarlanır. Dolayısıyla dini şartların gereğini yerine getirecek bir resmi nikâh söz konusu ise imam nikâhı olmadan yalnızca resmi nikâh yeterli sayılabilir.