Dengue Virüs Enfeksiyonu Nedir, Nasıl Bulaşır? Dang Enfeksiyonu Belirtileri ve Tedavisi

Dengue Virüs Enfeksiyonu

Dengue virüs enfeksiyonu ya da bilinen adı ile dang humması, dang virüsü kaynaklı bir enfeksiyondur. İnsanların ciddi derecede şiddetli ağrılar çekmesine sebep olur. Adını da bu ağrılardan alır. Dang humması “kırık kemik humması” olarak adlandırılmaktadır. Çünkü insanın kemikleri kırılırcasına şiddetli ağrılara sebep olmaktadır.

Dang virüsünün dört farklı tipi bulunmaktadır. Virüslerin herhangi bir türü bir kişiye bulaştığı zaman, hayatının sonuna kadar bu virüs tipine karşı korunma elde eder. Bununla birlikte diğer üç virüsten ise sadece kısa bir süreliğine korunabilir.

Daha sonradan bu üç virüsten bir tanesi kapsamı durumunda ciddi sorunlar yaşaması olasıdır. Hastalık 2. Dünya Savaşından bu zamana kadar dünya çapında bir sorun haline gelmiştir. 110’dan fazla ülkede sıkça rastlanmaktadır. Her yıl yaklaşık 50 – 100 milyon arasında insan bu hastalığa yakalanmaktadır.

Dengue Hastalığı İnsanlara Nasıl Bulaşır?

Dengue virüsünün bulaşma yolları göz önünde bulundurulduğunda en büyük etmen aedes cinsi sivrisineklerdir.

Bu sinek genel olarak temiz su kaynaklarını tercih ettiğinden dolayı özellikle evlerde meydana gelen su basmalarında, kanalizasyon borularında ve buna benzer alanlarda üreme gösterebilmektedir. Bu nedenle herhangi bir salgında kentsel yayılım gözlemlenebilmektedir. Salgının ortaya çıkmasında etkili olan sivrisinekler gece ya da günüz fark etmeksizin ısırmaktadırlar.

Sinekler virüs bulaşmış bir kişiyi ısırdıkları zaman enfekte olurlar. Enfekte olan sivrisinekler daha sonra başka insanları ısırarak hastalığı onlara da bulaştırırlar. Enfekte olmuş bir hamile kadın virüsü hamilelik ya da doğum sırasında bebeğin de geçirebilmektedir. Herhangi bir şekilde emzirme yolu ile bebeğe geçtiği saptanmamıştır.

Emzirmenin yararları nedeni ile anne olan bireylerin dang virüsü taşıyan bölgelerde dahi emzirmesi tavsiye edilmektedir. Nadir de olsa, kan nakli, organ nakli ya da iğneler ile de bulaşabilmektedir. Ancak öncelikli bulaşma yolu enfekte olmuş sivrisineklerdir.

Dengue Hastalığın Belirtileri Kaç Gün İçinde Ortaya Çıkar?

Dengue virüs enfeksiyonunun ortaya çıkma süresi oldukça kısadır. Enfekte bir sivrisineğin ısırmasının ardından yaklaşık 24 saat sonra ilk belirtileri ortaya çıkmaktadır. Belirtilerin kısa sürede ortaya çıkmaya başlaması erken tanı ihtimallerini de beraberinde getirmektedir.

Bu sebepten en ufak bir semptom dahi gözlemleniyorsa ilgili alanlara başvurulması gerekmektedir. Belirtileri ciddi derecede tehlikeli boyutlara ulaşabildiğinden herhangi bir şekilde belirti gözlemlenmesi ya da şüphelenilmesi durumlarında mutlaka ilgili alanlara başvurarak önlemler alınmalıdır.

Kısa sürede belirtilerini ortaya çıkartmaya başladığından virüsün yayılımı çok hızlı bir şekilde gerçekleşebilir. Enfekte olan her dört kişiden bir tanesinin hastalandığı bilinmektedir. Bu durum göz önünde bulunduğunda her enfekte olan birey, yeni enfekte sivrisinekleri ortaya çıkartabilmektedir.

Bu durumda devamlı bir döngü içerisinde yeni enfekte bireylerin ortaya çıkmasına imkan tanımaktadır. Özellikle sivrisinek nüfuzunun yoğun olduğu bölgelerde karşılaşılacak olan herhangi bir dang virüsü beraberinde ciddi salgınları getirebilmektedir.

Dengue Hastalığın Belirtileri Nelerdir?

Dang humması belirtileri ortaya çıkmaya başlamasının artından birkaç saat içerisinde insan hayatını tehdit eder boyutlara ulaşabilmektedir.

Bu gibi durumlarda genellikle hastanın hastaneye yatırılması gerekmektedir. Hafif dang humması belirtileri ise genellikle ateş, ağrı, sızı ve dökülme gibidir. Bu yönleri ile diğer hastalıklar ile karıştırılabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün son sınıflandırmasına göre dang enfeksiyonları 4 farklı klinik tipte ortaya çıkabilmektedir. Bunlar;

·        Tanımlanamayan ateş ve viral sendromlar,

·        Klasik dang ateşi,

·        Dang hemorajik ateşi,

·        Dang şok sendromu,

Olarak sıralanabilmektedir. Dang hemorajik ateşinde, diğer semptomlar ile birlikte 2 ile 7 gün süren bir ateş gözlemlenmektedir.

Dang semptomlarının büyük çoğunluğu 2 ile 7 gün arasında sürmektedir. Çoğu insan hastalığı kapması sonrasındaki 7 gün içerisinde iyileşmektedir. Ancak şiddetli dang humması birkaç saat içerisinde insan yaşamını tehdit eder niteliklere ulaşabilmektedir.

Ateş düşmesini takip eden, kusma, şiddetli karın ağrısı, nefes almada ciddi şekilde zorlanma gibi belirtilerin gelişmesi olasıdır. Bunlar periferik damarların geçirgenliğinde aşırı artışa bağlı olarak karın ve akciğer boşluklarında sıvı toplanması ile sonuçlanacak olan 24 ile 48 saatlik bir periyodun başlangıcını işaret etmektedir.

Eğer doğru tedavi ile düzeltilmezse bu durum dolaşım yetmezliği ve şok ile hastanın kaybedilmesine sebep olmaktadır. Dang ateşinin gözlemlenmesinde şu bulgular önemlidir;

·        Ani başlayan ve en az 2 ile 7 gün arasında süren akut ateşli hastalık.

·        Baş ağrısı ve tipik olarak gözlerin arka kısmında meydana gelen ağrı.

·        Kas ve eklem ağrılarının ortaya çıkması.

·        Döküntü ve kanama bulgularının gözlemlenmesi.

·        Aynı yer ve zamanda dang vakalarının bulunması.

·        Endemik bölgelere seyahat edilmesi.

Şiddetli dang humması belirtileri ise şu şekildedir;

·        Mide veya karın ağrısı.

·        Hassasiyet.

·        24 saatte en az 3 kez kusma.

·        Burundan ya da diş etlerinden kanama.

·        Yorgun, huzursuz veya sinirli hissetmek.

·        Dışkıda kan görülmesi veya kan kusmak.

Dengue Hastalığının Tedavisi Var Mıdır?

Dengue virüs enfeksiyonunun tedavisi için öncelikli olarak klinik muayene ve kan tetkikleri ile tanı konulmaktadır.

Hastalığın hafif formunda mümkün olduğunca dinlenmek, ateşi kontrol altına almak ve ağrıyı hafifletici yöntemler kullanmak, susuz kalmamak için bolca su tüketmek önerilmektedir. Tedavi sürecinde Asprin ya da ibuprofen kullanılmamalıdır. Yaklaşık olarak yirmi kişiden birinde şiddetli olarak gözlemlemektedir.

Daha önceden bir dang enfeksiyonu geçirenlerde, bebeklerde ve hamile kadınlarda şiddetli dang humması gelişme riski çok daha fazladır. Şiddetli dang humması son derece acil bir durumdur. Hastalığın özel bir tedavisi yoktur. Ancak semptomlara göre tedaviler uygulanmaktadır. Mutlaka dikkat edilmelidir.

Dengue Hastalığından Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?

Dengue virüs enfeksiyonu korunma yöntemleri için ilk dikkat edilecek nokta sivrisineklerdir. Sivrisineklerin ısırıklarına karşı alınacak önemler hastalığın bulaşma riskini azaltmaktadır.

Kapalı giysiler, sivrisinek kovucular, cibinlikler başlıca korunma yöntemleri arsında yer almaktadır. Bunlara ek olarak hastalığın olduğu düşünülen bir bölgede bulunuluyorsa mutlaka evde kapılar ve camlar kapatılmalı, serinleme ihtiyacı klimalar ile sağlanmalıdır.