Badem Yemeklerde Nasıl Kullanılır? Bademin Faydaları ve Zararları

Badem

Badem, kuruyemişler arasında en çok tüketilen besinlerden biridir. Ilıman iklimi seven yemiş; Türkiye, Arabistan, Suriye, Lübnan, Ürdün, İran gibi bölgelerde daha çok görülür. Akdeniz ikliminde yetişmeye uygun olmasına rağmen, ülkemizin hemen hemen her yerinde badem ağacı görmek mümkündür.

Çiçek açan badem ağaçları, ilkbaharın gelişinin habercisidir. Her tür toprakta yetişmesine rağmen, toprak tipi verimli mahsul alabilmek için önemli bir etkendir. Kum ve çakıl barındıran topraklar ideal alanlardır.

Bu tür topraklarda yetiştirildiği takdirde, kökleri 3-5 metre kadar derinliğe ulaşabilir. Bu ağaçlardan verim alınabilmesi ve uzun ömürlü olabilmesi için yılda ortalama 350-400 mm arasında yağış alması gereklidir. Uzunluğu 12 metreye kadar ulaşabilen badem ağacı, iklim şartlarına bağlı çürümelerden dolayı düzenli olarak budanmalıdır.

Badem Nasıl Saklanır?

Badem, yüksek oranda yağ ve protein bulunduran bir yemiştir. Su oranı da oldukça düşüktür. Bu yüzden en kolay depolama yöntemi kabuklu halidir.

Kabuğundan ayrılmış bir şekilde saklandığında, dayanıklılık süresi yarı yarıya düşer. İçerisindeki yağ dolayısı ile, kokuları kolaylıkla içine çeker. Bu sebeple patates, sarımsak, soğan gibi ürünlerle bir arada bulundurulmaması gerekir.

Kabuklu badem, sıcaklık derecesi 0°C ve nem oranı % 65-70 aralığında olan bir alanda 20-24 ay kadar, badem içi ise 15-16 ay kadar saklanır. Badem kabuklu dahi olsa, normal oda koşullarında bırakıldığı takdirde yalnızca 7-8 ay muhafaza edilebilir.

Dayanıklılığı yüksek olsa da, bu süreden sonra tadı ve görünüşünde büyük bir değişiklik görülür. Yani aslında badem nasıl saklanır sorusunun cevabı sıcaklık, nem ve fiziksel durum gibi etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Badem Yemeklerde Nasıl Kullanılır?

Badem, Türk mutfağında kendine çok geniş bir alan oluşturmuştur. En çok tercih edilen kullanım alanı tatlılardır. Bademli tatlı tarifleri her kadının defterinde yer alan bir kullanım alanıdır.

Kurabiyeler, atıştırmalıklar, şerbetli tatlılar, süslemeler ve daha birçok tarif. Bazı tatlıların içinde de çekilmiş badem olarak toz ya da biraz daha iri haliyle tercih edilmektedir.

Bir diğer kullanım alanı da pilavlardır. Bademli pirinç pilavı başta olmak üzere iç pilavların da baş malzemesidir.

Keklerin içerisinde yada üzerinde kullanılan ve fırında kavrulunca efsane bir tada sahip olan yemiş, bu tadı bilenler tarafından sadece kavrulmuş badem olarak da tüketilmektedir. Osmanlı mutfağından dokunuşlar taşıyan badem şerbeti de, mutfaktaki kullanım alanlarından biridir.

Ekmek yapımında da içinde kıtır kıtır ağza gelecek şekilde ya da üzerinde süsleme olarak kullanılmaktadır. Badem sütü olarak, tatlılarda ve bazı yemeklerde  lezzet katması için veya inek sütüne alternatif olarak tek başına kullanılmaktadır. Badem yağı formu da, yine yemek ve tatlılarda oldukça fazla tercih edilmektedir.

Bademin Faydaları Nelerdir?

Badem ve badem yağı olarak değişik formlarda kullanılabilen bu yemiş, insan sağlığı için oldukça faydalıdır. Birçok alanda yardımcı hatta şifa olabilen bademin faydaları şöyle sıralanabilir:

• Solunum sistemi için fayda sağlar.
• Kansızlık ve daha ilerisi olan anemi için yararlıdır. Gerekli tedavinin yanında yardımcı bir besin kaynağıdır.
• Başta kolon kanseri olmak üzere hastalığa karşı kalkan oluşturur ve yakalanma riskini azaltır.
• Öksürük, boğaz ağrısı gibi kış hastalığı belirtilerinin ortadan kalkmasına yardımcı olur.
• Diş ve diş eti sağlığı için faydalıdır.
• Diyabet hastaları için yeterli miktarda tüketilmesinde bir sakınca yoktur. Şeker dengesinin korunmasına yardımcı olur.
• Cinsel istek ve gücün artmasını sağlayarak iktidarsızlık sorununa çözüm getirir.
• Fosfor içeriği sayesinde kemik yapısını güçlendirir.
• Saç ve saç derisi bakımı için faydalıdır. Direk kendisini tüketerek, badem yağı ile saçlara bakım yaparak ve bu yağı içeren şampuanları kullanarak daha canlı parlak ve sağlıklı saçlara sahip olabilirsiniz.
• Vücuttaki kan dolaşımını ve basıncını düzenler.
• Bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve hastalıklara karşı kalkan oluşturulmasına yardımcı olur.
• Cilt bakımı için oldukça faydalıdır. Özellikle sedef hastalığı üzerindeki etkisi bilinmektedir. Ayrıca masaj yağı olarak da kullanılabilir.
• Safra kesesi oluşumu riskini en aza indirger.
• Enerji verir ve metabolizmayı hızlandırır. Bu nedenle diyet listelerinin vazgeçilmez ara öğünüdür.
• Kabızlık sorununu önler. Sindirim sistemini düzenleyerek bağırsakların rahatlamasını sağlar.

Badem Nelere İyi Gelir?

Badem, insan beyninin gelişimi ve sağlığı için oldukça faydalıdır. Hem yetişkinlerin hem de çocukların beyin gelişimini etkiler. Alzheimer hastalığını mümkün olduğunca engeller. Sinir sisteminin genel anlamda sağlıklı bir şekilde faaliyetini sürdürebilmesi için gerekli bir takviyedir.

Düzenli badem tüketimi, iyi ve kötü kolesterolün dengelenmesini sağlar. Böylece kolesterol kaynaklı oluşabilecek hastalıkların önüne geçilmiş olur.

İçerdiği vitamin ve mineraller, kemik sağlığı için büyük önem taşır. Özellikle içeriğindeki fosfor sayesinde kemik ve diş yapısının dayanıklılığını arttırır. Osteoporoz hastalığının oluşumunu engeller.

Kalp sağlığı için mucize bir besindir. Etkili bir antioksidandır. Kalp krizini önlemeye yardımcı olur. Oluşabilecek diğer kalp hastalıklarının da riskini azaltır. Tüketimi halinde homosistein seviyesini düşürerek, arterlerde leke oluşumunu engeller.

Badem, içerdiği alkali sayesinde bağışıklık sisteminin güçlendirir. Çeşitli hastalıkların oluşumuna sebep olan uygunsuz durumları ortadan kaldırarak hastalıklara karşı kalkan oluşturur.

Cilt sağlığı için faydası çokça bilinen ve çok eskiden beri kullanılan bir yemiştir. Elde edilen badem yağı hem yetişkinlerde hem de bebeklerde masaj yaparken kullanılır.

Özellikle bebeklerde kullanımı önerilen bu yağ, içeriğindeki E vitamini sayesinde bebeğin cildini besler. Badem sütü olarak da kozmetik sektöründe oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Şampuan, sabun, krem gibi ürünlerin yapımında kullanılır.

Kan basıncını düzenleyen içeriği sayesinde, kap sağlığı başta olmak üzere vücuda birçok faydası bulunur. Enerji verir ve metabolizmayı çalışmaya teşvik eder.

Kansere karşı büyük bir savaşıdır. Özellikle kolon kanseri üzerinde bilimsel olarak kanıtlanmış etkileri vardır.

Diyet dönemlerinde en çok tavsiye edilen ve tüketilen ara öğün besindir. Lifler ile doygunluk verir ve metabolizmayı hızlandırır.

Bademin İçerisindeki Vitaminler

Badem, yağ ve protein oranı yüksek bir besindir. Potasyum, magnezyum ve fosfor konusunda da oldukça zengindir. Kalsiyum ve E vitamini içerir. Lif, protein ve doymuş yağ içeriği ile alkali beslenme için uygun bir yemiştir. Manganez, selenyum, çinko gibi mineralleri de içerir.

Bademin Kalorisi

Bademin kalori miktarı, fiziksel durumuna göre değişkenlik gösterir. Kavrulmamış ve tuzsuz olan çiğ badem içinde 100 gramda 570 kcal kalori oranı mevcuttur. Ancak kavrulmuş ve tuzlu bademde bu oran 598 kcal olarak belirlenmiştir.

Bademin Zararları

Bademin aşırı dozda tüketilmesi, kabızlık ve şişkinlik yapabilir. İçerdiği yüksek lif oranı sayesinde bu durum yan etki olarak görülebilir. Vücudun alışkın olmadığı durumlarda, mideye de rahatsızlık verebilir. Sindirim sistemi ile sorun yaşayan veya sindirim sistemi zayıf olanlar badem tüketimini kontrollü bu şekilde yapmalıdır.

Aşırı badem tüketimi, manganez içeriği sebebiyle ilaçlarla etkileşime girmenize sebep olabilir. Ayrıca aşırı E vitamini yüklenmesi de ishal, görüş bozukluğu, baş ağrısı ve dengesizlik gibi sorunlara yol açabilir. Vücuda alınan ve çıkan kalori miktarı düzenlenmediği takdirde, içerdiği yağ oranı ile kilo alımına sebep olabilir.