Siyez Buğdayı Nedir? Faydaları Nelerdir? Ekmeği Nasıl Yapılır?

Yabani buğday türünün evcilleştirilmiş hali olarak nitelendirilmektedir. Triticum Monococcum bilimsel adı olup Latince kökenli kelimelerden oluşmaktadır. Yugoslavya, Fas, Fransa ve Türkiye yetiştirilen ülkelerdendir. Ülkemizde ilk yetiştiği bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi olmuştur. Burada ise Karacadağ yetiştirildiği yerdir. Buğdaygiller ailesinden gelen siyez buğdayı, kökeni 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır.

Buğdayın atası olan siyezin Hitit ve Frig uygarlıklarında tarımı yapılmıştır. Hititler “zız” diye isimlendirirken bu günümüzde siyez kelimesinin kökeni olmuştur. Diğer bir ismi ise kaplıca olmuştur. Binlerce yıl önce yabani bir şekilde yetişirken kültüre alınıp yetiştirilmiştir. İsmi de yıllar içinde değişip sofralarımıza kadar gelmiştir. Türlü yollardan bizim yediğimiz yemeklerde kadar ulaşma aşaması bu şekilde olmuştur. Siyez buğdayı nedir merak ediyorsanız daha detaylı olarak aşağıdaki yazıda bundan bahsedilmiştir.

Siyez Buğdayı Nedir?

Siyez buğdayı kökeni yıllar öncesine dayanan yabani bir buğday türünün evcilleştirilmiş halidir. İlk yetiştirildiği yerin Karacadağ olduğu düşünülüyor. Günümüzde ise Kastamonu ilinin İhsangazi ilçesinde yetiştiriliyor. Dünyadaki ilk buğday çeşidi olarak biliniyor.

Kromozom sayısı ise 14 olması genetiğinin binlerce yıl öncesine dayanmasını da destekliyor. 10-12 bin yılda her şey değişirken siyez buğdayı öylece kalmıştır. Siyez ya da Kaplıca günümüzdeki isimleri olmaktadır. Genetiği bozulmamış buğday olarak bilinmektedir.

Buğdayın atası olarak nitelendirilen bu buğday türü dağlık alanlarda yetişmektedir. Tek başakçıklı yapısı bulunmaktadır. Ayrıca kavuz yapısı da sıktır. Bu nedenle de hastalıklara karşı oldukça dayanıklı olmaktadırlar.

Buğdayın kabuğundan çıkartılması zor olsa da sert kavuz yapısı onu dış etkenlere karşı korumaktadır. Genetiği bu nedenle de değiştirilememiş, soğuğa karşı da dayanıklı olmasını sağlamıştır. Bu yazıyla siyez buğdayı nedir sorununun yanıtını öğrenmiş olmaktasınız.

Siyez Buğdayı Unu Nedir?

10-12 bin yıllık bir geçmişi olan buğdayın atası olarak nitelendirilen siyez buğdayı genetiği bozulmamış bir türdür. Bu nedenle hem siyez buğdayı hem de siyez buğday unu bulunmaz bir nimet olarak nitelendirilmektedir. Geleneksel yöntemlerle elde  edilmektedir. Dış kabuğunun sert olması işlenmesini zorlaştırmaktadır.

Taş değirmenlerde öğütülerek un haline gelen siyez buğdayı tek başakçıklı yapıya sahiptir. Siyez buğday unu modern buğdaydan daha çok besin kaynağı içermektedir. Geçmişten günümüze değişmeden gelen bu nimetin, unu da kendisi kadar faydalı olmaktadır.

Genetiğinin değişmemiş olması günümüzde GDO’lu ürünlerden kaçınan insanlar için bir sığınak olmaktadır. Gönül rahatlığı ile tüketilen bir besindir. İster ekmek ister keklerde kullanabileceğiniz bir buğdaydır. Gluten miktarı diğer buğdaylara oranla oldukça düşük olmaktadır. Gün geçtikçe daha çok tanınan be duyulan bu buğday türünü deneyebilir, ununu mutfağınızın baş köşesine yerleştirebilirsiniz.

Siyez Buğdayı Özellikleri Nelerdir?

Siyez buğdayı özelliklerinden ilki genetiği değiştirilmemiş olmasıdır. Ayrıca tüm buğday hatta tahılların atası olmaktadır.

Siyez buğdayı besin değeri ise 100 g siyezde 340 kcal enerji bulunmaktadır. Protein oranı ise 100 gramda 14-25 gram olmaktadır. Bu normal ekmeklik buğdayların yaklaşık 2 katı olmaktadır. Karbonhidrat oranı ise 64,92 olmaktadır. Diyet lif oranı 9,72 olurken yağ oranı da 1,78 olmaktadır.

E vitamini 0,09mg, B1 vitamini 0,25 mg, B2 vitamini 0,026 mg, B5 vitamini 0,208 mg, B6 vitamini 0,41 mg, B7 vitamini 1,66 IU, B12 vitamini 0,091 IU, niasin 4,21 mg, K2 vitamini 1,23 IU, folik asit 26 IU, çinko 5,32 mg, demir 4,21 mg. fosfor 159,7 mg, kalsiyum 32,26 mg, magnezyum 93,51 mg, potasyum 403,5 mg, sodyum 3,41 mg, selenyum 11,5 IU, ham lif %0,90 ve nişasta oranı da %56,69 olmaktadır. Siyez buğdayı besin değeri bu şekilde oldukça zengin olmaktadır.

Siyez Buğdayının Faydaları Nelerdir?

Besin değerlerinin ne kadar yüksek olduğunu açıkladık. Bu değerlerin yüksek olması siyez buğdayının faydaları ne kadar çok olduğunu da göstermektedir. Söylenebilecek ilk faydası lif oranının yüksek olması nedeniyle sindirimi kolaylaştırmak, bağırsakları temizlemesi olmaktadır. Antioksidan özelliği oldukça fazladır.

Bu da hücrelerin yapısının korunmasında fayda sağlayacaktır. Glisemik endeksi insanlar açısından en iyi olan besin olmaktadır. Doğal folik asit kaynağıdır. Anne adaylarının ya da anne olmayı düşünenlerin bol bol tüketmeyin fayda vardır. Hamileliğin ilk iki ayı folik asit açısından oldukça önemlidir. Bu da bu siyez tüketerek folik asit olunabileceğini göstermektedir. Emziren annelerin de sütünü artırmaktadır.

Kabuğunun kalın olması her ne kadar işlenmesini zorlaştırsa da çoğu dış etkene karşı buğdayını koruyor. Öyle ki bazı ülkeler olası herhangi bir nükleer saldırıya karşın siyezi stok halinde saklıyor. Radyasyondan etkilenmiyor. Bağırsak kanserini önlüyor.

Mineralli yapısının yüksek olması midede oluşabilecek rahatsızlıkları önlüyor. İçerisinde doymamış yağ bulunduğu için de kolesterole, kalp ve damar hastalıklarına iyi gelmektedir.

Yağ oranının çok az olmakta ve kolesterol içermemektedir. B1 vitamini içermekte olup sindirim ve sinir sistemini olumlu yönde etkilemektedir. Protein değeri yüksek olması tercih edilmesini etkilemektedir. Karbonhidrat oranının düşük olması ile diyet listelerinin baştacı olmasını sağlamaktadır. Saymakla bitmeyen siyez buğdayının faydaları bu şekilde sıralanmaktadır.

Siyez Buğdayı Ekmeği Nedir? Nasıl Yapılır?

Evinizde vazgeçemeyeceğiniz, mutfağınızın baştacı olacak siyez buğdayı pilavlarda kullanılmaktadır. Aynı zamanda un haline getirilerek de ekmek, pasta, börek gibi normal buğday ununun kullanıldığı her alanda kullanılabilir. Siyez buğdayı ekmeği besin değeri yüksek olan sağlıklı bir ekmektir. Yapılabilecek bir tarif ise şöyle:

Malzemeler: 1 su bardağı su, 2 su bardağı süt, 1/2 çay bardağı zeytinyağı, 1 yemek kaşığı şeker, 1 yemek kaşığı tuz, 1 küçük paket kuru maya, aldığı kadar un.

Yapılışı: Siyez buğdayı ekmeği yapmak için yapmamız gereken ilk iş mayanın etkileşime geçmesini sağlamaktır. Bunun için sütün ılık bir halde olması mayalandırmanın daha iyi olmasını sağlayacaktır. Ilık hale getirilmiş sütün içine maya atılarak şeker, zeytinyağı, tuz, su eklenerek karıştırılır. Un da yavaş bir şekilde eklenir.

Karıştırırken bir yandan eklenen un ile kulak memesinden daha yumuşak bir hamur elde edilir. Bundan sonrası ise hamurun mayalanmasını beklemektir. Bunu ıslak bir bezi hamurun üstüne örterek gerçekleştirmelisiniz. Yaklaşık 8 saat mayalandırmanın sonunda şekil verilen hamur 180 derece ısıda 50 dakika pişirilir. Bu kadar basit bir tarif ile siyez buğdayı ekmeği yapabilirsiniz.

Siyez Buğdayı Fiyatı Nedir?

Gün geçtikçe soframızda daha çok yer alan ve daha çok tanınan siyez buğdayı pek çok alanda kullanılmaktadır. Sağlıklı bir besin olan siyez yüksek besin değeri içermektedir. Siyez buğdayı fiyatı ise farklılık göstermektedir. Kastamonu siyezi en iyi siyez buğdayı olarak söylenmektedir. Buranın 1 kg siyez buğdayı fiyatı 16-25 TL arasında değişmektedir. Bu 2020 fiyatı olmaktadır.