Sumak Yemeklerde Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Sumak

Sumak ekşi tadı olan çalı görünümlü bir bitki türüdür. Rengi kırmızı şekli ise biçimindedir. Rhus bitkisinin meyvelerinden yetişir. Mango ve kaju fıstığı ile aynı aileye ait bir bitki türüdür.

Baharat olarak kullanılan sumak, kurutulduktan sonra tuzla karıştırılır. Ve böylece baharat halini alır. Özellikle soğanın acısını azaltmak için kullanılır.

Dağlık alanlarda yetişen sumak Türkiye’de Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yetişir.  Sumak kışın soğuktan etkilenmez, hasat zamanı Ağustos ve Eylül ayları arasında toplanır.

Meyveler sonbahar aylarında toplandıktan sonra çekirdekleri çıkartılır ve bu çekirdekler toprağa ekilir. Bazı işlemler gerçekleştirildikten sonra eğer tohumlar çimlenmişse eğer Ekim işlemi yapılır. Sumak fidanları 1 ya da 2 yaşına geldikten sonra ağaçlandırma yerine dikilir.

Sumak Nasıl Saklanır?

Sumak sıvı çekme özelliğine sahip olduğundan iyi saklanması gereken bir baharattır. Yoksa kısa zamanda lezzetini kaybeder. Sumak saklamak için 3 yöntem:

1.     Nemsiz ortamda saklama: nem sumağın kısa sürede bozulmasına neden olur. Bu yüzden sumak güneşten uzak ve kuru bir yerde saklanmalıdır. İçerisinde sıvı maddeler bulunmayan ortamlarda saklamak gerekir.

2.     Saklama kabında saklama: bu saklama yönteminde dikkat edilmesi gereken en önemli husus nemdir. Her ne kadar nemsiz bir ortam sağlanmaya çalışılsa da nemi sıfıra indirmek imkansızdır.  Bu nedenle vakumlu kapakları olan cam kavanozları içerisinde saklanmalıdır

3.     Buzdolabında saklama: buzdolabı aslında içinde bulunan malzemeler nedeniyle nemli bir ortamdır. Ancak sumak sıcaktan etkilenen bir baharat olduğu için yaz aylarında sumağı vakumlu cam kavanozlara koyarak buzdolabında saklamak mümkündür.

Sumağı saklamanın en etkili yolu tohum halidir.

Sumak Yemeklerde Nasıl Kullanılır?

Mutfağın vazgeçilmez lezzetleri olan baharatları arasında sumak da bulunmaktadır. Sumak ekşimsi tadıyla yemeklerde, salatalarda, çorbalarda, sebze yemeklerinde kullanılabilir. İnce ince kıyılmış soğanın üzerine serpildiğine soğanın acısını alır. İster yemek pişerken isterse piştikten sonra yemeklere sumak eklenebilir.

Sarma veya dolmalara ekşimsi tat vermesi açısından kullanılabilir. Aynı zamanda kısır, kahvaltılık çemende kullanılabilir. Bunun yanı sıra zeytinyağı soslarına yakışır.

Sumaktan aynı zamanda sumak çayı, sumak ekşisi yapılabilir. Örneğin Gaziantep yöresinde sumak ekşisi dolmalarda, çorbalarda kullanılabilir.

Sumak Faydaları

Mutfaklarda yemeklere, salatalara tat katan sumak faydaları saymakla bitmez.. İçindeki bileşenleri sayesinde faydaları saymakla bitmeyecek olan sumağın iyi geldiği rahatsızlıklar nelerdir bakalım:

·       Hazımsızlığa iyi gelir

·       Mide ağrısını giderir

·       Bağırsak hareketlerini düzenler

·       İdrar söktürücü özelliği vardır

·       Kan şekerini dengeler

·       Vücuttaki toksinlerin atılmasını sağlar

·       Gribe karşı koruyucudur

·       Kalp ve damar hastalıklarından korur

·       Kalp krizi ve felci önler

·       Metabolizmayı hızlandırır

·       Yaşlanmayı geciktirir

·       Adet sancısına iyi gelir

·       Adeti düzenler

Sumak Nelere İyi Gelir?

İçinde bulunan bileşenler sayesinde sumağın antibakteriyel, antifungal ve anti-inflamatuar etkileri vardır. Bu yüzden sumak birçok rahatsızlığa iyi gelir. Bu rahatsızlıkları sıralamak gerekirse;

·       İçindeki C vitamini sayesinde sumak kanser hastalıklarına iyi gelir. Yapılan çalışmalar sonucunda sumak kanser tedavisinde kemoterapötik ajan olarak kullanılabilir.

·       Soğuk algınlığı ve gribe iyi gelir

·       Sumak ekşisi antifungal ve antimikrobiyel etkisiyle cilt hastalıklarına iyi gelir

·       Anne sütünü arttırır

·       Adet sancısını hafifletir

·       İdrar enfeksiyonlarına iyi gelir

·       Reflü ve kabızlığa iyi gelir

·       Kalp rahatsızlıklarına iyi gelir

·       Vajinal akıntıya giderir

·       Kemik güçlendirici etkisi vardır

·       Diyabete iyi gelir

·       Obezite tedavisinde kullanılır

·       Göz hastalıklarına iyi gelir

·       Solunum yolu enfeksiyonuna iyi gelir (öksürük, bronşit)

·       Hemoroid, dizanteri gibi hastalıklara iyi gelir

Sumak İçindeki Vitaminler

Sumak içinde A, C vitaminlerini bulundurur. Aynı zamanda potasyum, kalsiyum, demir gibi mineraller ihtiva eder.

İçerdiği bu bileşenler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Bu nedenle düzenli tüketiminin kronik hastalıklara karşı koruyucu özelliği bulunmaktadır. Ayrıca tedavi amaçlı da kullanılabilir.

Sumak Kalorisi

Yemeklere, salatalara, çorbalarda tat veren sumağın besin değeri 100 gramda yaklaşık olarak 349 kaloridir. 1 çay kaşığı sumak ise yaklaşık 11 kaloridir.

Sumak Zararları

Yararlı bir baharat olduğu kadar zararı da bulunan sumağın zararları arasında şunlar sayılabilir.

·       Sumak tohumu eğer aç olarak tüketilirse açlığa sebep olur

·       Sumak alerjiye neden olabilir

·       Anti-lipaz etkiye sahip olduğundan bağırsaktaki yağların hızlı bir şekilde parçalanmasına sebep olarak aşırı kilo kaybına neden olabilir.

·       Tansiyonu yükseltebilir. Bu nedenle hipertansiyon hastaları dikkatli bir şekilde kullanmalıdırlar.