Sağlıklı Beslenme Nedir?

İlk olarak insanoğlunun yaşamını devam ettirebilmesi için nefes almaktan sonra gelen en önemli adımın beslenme olduğunu belirtelim.

Hatta nefes alış verişi hayatta kalmamızı sağlasa da ne kadar uzun süre yaşayacağımızı beslenme kriterlerimize bağlıdır.

Eğer düzenli ve yeterli miktarda besleniyorsak en sağlıklı vücuda sahip olup hiçbir hastalık için risk grubuna girmeyebiliriz.

Ancak düzensiz bir hayatın içinde sağlıklı beslenme açısından hiçbir efor sarf etmiyorsak kesinlikle sorunlu bir yaşam tarzı bizi bekliyor olacaktır.

İnsan vücudunun ihtiyaç duyduğu birçok enzim bulunur. Bunların başında ise karbonhidrat, yağ, yağ asitleri, vitamin ve mineraller gelir. Bunların tamamı ise belirli bir düzen ve döngü ile vücuda alınması gerekenler arasındadır.

Dolayısıyla vücudunuzdaki sağlık ölçütlerini yerine koyabilmek adına sağlıklı beslenme programına uymalısınız. Aksi halde rahatsızlıklar ve farklı şekillerde sağlığınızı tehdit eden unsurlarla karşılaşırsınız.

Sağlıklı beslenme nedir kadar nasıl yapılır sorusu da çok fazla soruluyor. Aslında beslenmeyi tek bir ölçekte değerlendirmemek gerekiyor. Hatta birçok yönden insanın yaşamını idame ettirebilmesi için sağlığın yanı sıra düzeni de benimsemiş olması önem arz ediyor.

Örneğin alınan besinlerin değerleri kadar yaşamınızda psikolojik ya da fizyolojik olarak yapacağınız aktivitelerinde önemi çok büyük.

Bunu göz önüne alarak yapacağınız beslenme alışkanlıkları ise sağlığa uzanan yolda kapıdan girmenize olanak tanıyacaktır.

Sağlıklı Beslenme Hangi Besinlerle Mümkün Olur?

Sağlıklı beslenme sanıldığı gibi belirli bir süreci kapsayan tekil bir düzene işaret etmez. Aksine hayatınız boyunca uygulayacağınız bir diyetin tamamını göz önüne sereceğini söylemeliyiz. Genellikle yapısal olarak insanlar kilo vermek istediklerinde ve benzeri faaliyetler için sağlıklı beslenme seçeneklerine yönelirler.

Ancak bunun çokta doğru olmadığını şok diyetler ve tek bir ölçüye göre ayarlanmış diyetlerle anlayabiliyoruz. Örneğin protein diyeti diye bir şey yoktur. Olsa da sağlıklı beslenme açısından başarılı bir girişim olmayacaktır.

Et Ürünleri

Haftalık dozajda 500 gram kadar tüketmeniz gereken, demir, yağ asidi ve protein bakımından son derece zengin olan kırmızı et ürünleri tüketilmelidir. Fakat bu kadar faydalı olmasının dışında yağ oranının çok yüksek olması ve kolesterol seviyesinin de normalin üzerinde seyretmesi kırmızı et tüketiminin önüne geçmektedir.

Eğer kırmızı et tüketmek yerine alternatifleri yerine geçen beyaz et tüketimine başlarsanız sağlıklı beslenme şartlarını sağlamış olursunuz.

Bunun için balık birinci sırada yer alıyorken tavuk eti ikinci sırada değerlendirilir. Alternatif kanatlılardan hindi etinin de et ürünleri açısından en sağlıklı seçenekler arasında olduğunu belirtelim.

Sebzeler

Mineral açısından en zengin besin kaynakları olan sebzeler aynı zamanda vitaminde içermektedir. Et ürünleri doygun olmasına karşın bitkisel besinlerin çok daha faydalı ve sağlığa yararlı olduğunu görebiliyoruz. Bu durumda da haftanın en az 4 günü sebze yemeği tüketmek sağlıklı beslenme için şart olarak sunulur. Aynı zamanda ara öğünlerde de salata olarak yeşil yapraklı sebzeleri tüketmek yararınızadır.

Meyveler

Eğer vitamin deposu olarak geçen meyveleri tüketmiyorsanız sağlıklı beslenme için çok fazla bir şey yapmıyorsunuz demektir. Her gün ortalama olarak 3-4 kâse meyve tüketimini öneren doktorlar bunun sebzelerle harmanlanarak 5 kâseye çıkarabileceğinizi söylemektedir. Yani 3 ana öğün dışında 5 ara öğüne brokoli, elma, muz, portakal ve mevsim salatası gibi 5 ayrı alternatif türetebilirsiniz. Önemli olan yeterli seviyede tüketime alışmanızdır.

Süt ve Süt Ürünleri

Süt ve süt ürünleri temel anlamda yaşamımızın devamlılığı için önemlidir. Aynı zamanda da başta kahvaltı olmak üzere gün içerisinde tükettiğimiz besinler arasındadır. Her gün 2 bardak süt, 50 gram kadarda yoğurt tüketmek önerilen orantıdadır. Bu kalsiyum, fosfor, A ve D vitamini açısından da vücuda ihtiyacı sağlayacak olan bir beslenme alışkanlığını temsil eder.

Ancak yağsız süt ve yağsız süt ürünleri tüketmek tercihiniz olmalıdır. Aksi halde tam yağlı ürünler sizin için uygun olmayabilir. Hatta yarım yağlı ürünlerin çok fazla tavsiye edildiği şu günlerde bile uzmanlar yağsız ürünlerin faydalarına dikkat çekmeye çalışıyor.

Tam Tahıllar

Beyaz ekmek hastalığının ülkemizde hat safhada olduğunu biliyoruz. Oysa çok sağlıksız bir besin olmasına karşın yemeklerin vazgeçilmezi haline gelmiştir. Bu yüzden de tam tahıllı ekmek ürünleri tercih etmek hem sağlık açısından hem de besin lifi yönünden tüm sistemlerimizi dengede tutmaktadır. Daha kolay bir sindirim, boşaltımda da sorun yaşamamıza olanak sağlar.  Özellikle kepek ilk tercihiniz olabilir.

Yağ

Ortalama olarak vücudumuza giren kalorinin toplamda %30’undan fazlasını kapsayan yağ oranı sağlığımızı da etkileyen ana unsurlar arasındadır. Hiç tüketilmemesi önerilmediği gibi fazla tüketilmesi de önerilmemektedir.

Özellikle de hayvansal gıdalarda ve bitkisel yağlarda bulunan doymuş yağ türünün tehlikeli olduğunu söylemek gerekiyor. Bu raddede hazır yiyeceklerin, unlu mamullerin ve benzeri gıdaların buna eş değer olduğunu söylemeliyiz. Doymuş yağlar kolesterol açısından da kötü sonuçlar doğurabilir.

Oysa iyi yağ olarak tercih edilen ve sağlıklı olarak tanımlanan doymamış yağlar sağlığımız içinde gereken yağ miktarını almamıza olanak sağlar.

Sağlıklı Beslenme Nasıl Yapılır?

Sağlıklı beslenme programı için öncelikle hayatınızda radikal değişikler yapmak istediğinize emin olmalısınız. Bazı konularda çok kati kurallar koyup buna uygun yaşamaya başlamadan dengeli beslenmek mümkün olmayacaktır.

Yaşam Düzeni

Yaşantınız dengesiz ve düzensiz bir çizgideyse istediğiniz kadar beslenme alışkanlıklarınızı düzenleyin aradığınız formu yakalayamazsınız. Düzenli bir şekilde uyuyup, vücudun uyku ihtiyacını karşılayıp belirgin bir saatte kalkmayı motto olarak benimsemelisiniz. Kalktıktan sonra ise gün içerisindeki düzeninizi beslenme ile sağlıklı kriterlere aktarmalısınız.

Beslenme Şekli

Beslenme alışkanlıkları birçok insanda farklıdır. Özellikle de öğün yapısı bunun başında gelir. 3 ana öğünü bile tamamlamayan insanların bu noktada en kritik risk grubunda yer aldığını söylemeliyiz. Günlük öğün sayısının en az 7 olması gerekir. Ki doktorlar 8 öğünü ideal olarak kabul eder. Bunların üçü ana öğün iken beşi ise ara öğün olarak hafif gıdalar içerir.

Öğün Anlayışı

3 ana öğün 5 ara öğün yaptıktan sonra birkaç gün içerisinde bu düzene alıştığınızı fark edeceksiniz.

Fakat şunu söylemeliyiz ki eğer düzeninizde aynı porsiyonları tüketmeye devam ederseniz hiçbir işe yaramayacaktır.

Küçük öğünleri sık sık tüketirseniz sağlıklı beslenme ve sindirim sistemi açısından bir başarıya ulaşmış olursunuz.

Günlük Besin Değerleri

Her gün kaç kaloriye, ne kadar proteine ya da karbonhidrata ihtiyacınız olduğunu bilerek beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmelisiniz. Elinizden geldiğince kaçamak yapmayıp sağlıklı beslenmeye devam etmelisiniz. Aynı şekilde günlük besin değerleri için bu düzeni sürdürülebilir konuma getirmelisiniz.

Yeme Alışkanlıkları

Birçok insanın en çok yaptığı hataların başında yemek yeme alışkanlıkları geliyor. Örneğin kişilerin beslenirken az çiğneyerek yutmaları, besinleri belirli miktarda parçalamadan midelerine almaları büyük sorunlara gebe olmaktadır. Dolayısıyla yavaş yemek yiyerek daha fazla çiğnemek gerekmektedir.

Su Tüketimi

Her gün en az 2 litre olmak kaydıyla su içmek sağlıklı bir vücut ve beslenme için çok önemlidir. Bu yüzden beslenme seçeneklerine su içmeyi eklemeyi ihmal etmemelisiniz.