Fibromiyalji Neden Olur? Bulaşıcı mıdır? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Fibromiyalji

Fibromiyalji Neden Olur Kadınlarda sıklıkla rastladığımız fibromiyalji, toplumun %3’ünde görülen bir hastalıktır. Tam manasıyla neden olduğu bilinmeyen hastalığın, çoğunlukla genetik ve çevresel faktörler sebebiyle oluştuğu düşünülmektedir. Peki,  fibromiyalji nedir, fibromiyalji ne demek, hastalık insanlara nasıl bulaşır derseniz konuyla ilgili tüm detayları yazımızda bulabilirsiniz.

Fibromiyalji Nedir?

Fibromiyalji ne demek sorusuna şu şekilde cevap verebiliriz: Vücutta meydana gelen genel kas ağrıları ve vücudun belirli noktalarında ortaya çıkan kronik ağrı ile karakterize olan yumuşak doku romatizmasıdır.

Yaşam kalitesini oldukça düşüren bir hastalıktır. Birçok hastalıkla karıştırılabilmektedir. Bu yüzden teşhis ve tedavi edilmesi zor bir hastalık olarak adlandırılmaktadır. Uzun süren ve tedavisi de aynı şekilde uzun süren bir hastalıktır.

Fibromiyalji Neden Olur?

Fibromiyalji hastalığının neden olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte bazı araştırmalar, aşağıdaki durumların hastalığın oluşmasını tetiklediğini ortaya çıkarmıştır. Bunlar:

Enfeksiyonlar: Kişi geçmişte çeşitli enfeksiyon hastalıkları geçirmişse, bu durum fibromiyaljiyi tetikleyebilir. Grip, zatürre gibi hastalıklar, salmonella ve şigella gibi bakterilerin sebep olduğu sindirim sistemi enfeksiyonları ve epstein-barr virüsü fibromiyaljiyi tetiklemektedir.

Genetik Faktörler: genetik miras bu hastalık açısından oldukça önemlidir. Hastaların büyük bir çoğunluğunda, daha önce aile bireylerinde hastalığın görüldüğü saptanmıştır. Bazı genetik mutasyonlar, sinir hücreleri arasındaki kimyasal ağrı sinyallerinin iletimini etkileyen birkaç olası gen tespit edilmiştir.

Fibromiyalji genellikle orta yaş ve üstünde görülmektedir. Yaş ilerledikçe hastalığın görülme oranı ve görülme riski artar. Nadiren de olsa çocuklarda da rastlanan bir hastalıktır.

Stres: Stres tüm hastalıklarda olduğu gibi bu hastalıkta da başrolde sayılabilir. Yaşanan herhangi sıkıntı aylar ya da yıllar boyunca etkisini sürdürebilmektedir. Stres fibromiyaljiyi destekleyecek hormonal bozukluklara da sebep olmaktadır.

Fibromiyalji hastalığına yakalanan kişinin geçmişinde mutlak suretle etki bırakan ve üstesinden gelemediği bir problem vardır. Uzun süreli aşılamayan sorunlar vücutta birçok alanda dengeleri bozduğundan bu hastalık açısından da elverişli bir durum ortaya çıkmaktadır.

Kişilik Yapısı: Çok hassas yapıdaki, duygusal, mükemmeliyetçi, takıntılı, her şeyden çabuk etkilenen insanlar bu hastalık açısından ilk adrestir. Çünkü yaşanan olağan durumlarla başa çıkamayacak yapıdaki kişilerin bu tarz sıkıntılar yaşaması daha sık beklenen bir durumdur.

Travma: Fiziki olarak ya da duygusal açıdan travma yaşamış ve bunun etkilerini üzerinden atamamış olan insanlarda fibromiyalji çok sık görülmektedir. Yaşanan travma sonucu kabullenmeme ve normal hayata ve psikolojiye dönememe bütün dengeleri alt üst etmektedir.

Fibromiyalji kişilerde kronik ağrılar ortaya çıkaran bir hastalıktır. Fakat bu ağrılara neyin sebep olduğu henüz bilinememektedir.

Beyindeki kimyasal dengesizlikler sonucu veya beyindeki merkezi ağrı duyarlılığını etkileyen arka kök gangliyonunda meydana gelen anormallikler sonucu ortaya çıkan hastalıkla ilgili ilk teori, ağrı eşiğinin normale nazaran düştüğünü ve kişinin her şeye karşı olduğundan daha hassas yaklaştığını savunmaktadır.

Kronik ağrılara açıklık getirmek adına ortaya atılan diğer teori ise, sinirlerin ve reseptörlerin daha duyarlı olmasıyla ağrı sinyallerine daha fazla tepki vermeleri yönündedir. Bu durum kişilerin çok şiddetli ağrılar çektiğini hissetmesine sebep olmaktadır.

Hangi Durumlar Fibromiyalji Riskini Arttırır?

Genellikle kadınlar hastalık açısından daha yatkın durumdadırlar. Duygusal yapıları ve daha çok sorumluluk üstlenme durumu bu durumu tetiklemektedir.

Vücutta tekrar eden hastalıklar ya da yaralanmalar psikolojik açıdan kişiyi oldukça etkileyen bir durumdur ve hastalığa yakalanma riskini arttıran faktörlerden biridir.

Obezite, fiziki sıkıntılar, üstesinden gelinemeyen psikolojik durumlar hastalığa davetiye çıkaran diğer etmenlerdir.

Fibromiyalji Açısından Hassas Olan Noktalar Nerelerdir? 

Fibromiyalji noktaları, vücutta hafif bastırıldığında dahi yaşanan ağrı yoluyla tespit edilebilir. Hastaların tarifi doğrultusunda bu bölgelere dokunulduğunda künt bir ağrı hissedilmektedir. Fibromiyalji ağrı noktaları şunlardır:

• Ense

• Boyun

• Omuzların üstü

• Göğsün üst kısmı

• Kalçalar

• Dizler

• Dirsekler

Fibromiyalji Hastalığı İnsanlara Nasıl Bulaşır?

Hastalığın sebebi tam olarak bilinmese de birçok kişi, hastalık insanlara nasıl bulaşır sorusuna cevap aramaktadır. Bu hastalık bulaşıcı bir hastalık değildir. Gen aktarımı yoluyla geçebilir. Onun dışında hayatımız boyunca yaşadığımız hastalıklar, psikolojik olaylar sebebiyle yenik düştüğümüzde yakalanabileceğimiz bir hastalıktır.

Fibromiyalji Hastalığının Belirtileri Kaç Gün İçinde Ortaya Çıkar?

Fibromiyalji, tetikleyici faktörlerin desteğiyle ya da gen aktarımı ile orta yaş üstünde kendini gösteren bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri kaç gün içinde ortaya çıkar derseniz, uzun süren bir süreç için gün vermek doğru olmayacaktır.

Fibromiyalji Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyalji vücutta bazı bölgelerde kronik ağrı şeklinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Bazı hastalarda bu hassas noktalar geçmişte yaşanan herhangi bir durumun aynı bölgede yaşanması sebebiyle olabilirken bazı durumlarda alakası olmamaktadır.

Hastalığın belirtileri nelerdir derseniz, tıbbi olarak açıklanamayan künt ve süreklilik arz eden bir ağrı şeklinde açıklanabilir. Fibromiyalji hiçbir laboratuvar testi ya da görüntüleme cihazıyla tespit edilebilen bir hastalık değildir.

Fibromiyalji belirtileri dendiğinde ilk bakılması gereken nokta şudur: Kişi yaşadığı ağrıyı tarif edemez ve ağrıdan bitkin duruma düşmüş bir halde ise, bu durum hastalığın ilk belirleyici noktasıdır.

Hastanın yaşadığı ağrı günden güne farklılaşabilir. Baz hastalarda belirtilerin ortadan kalktığı remisyon tipi dönemler de görülebilir. Bu hasta açısından yanıltıcı olabilir ve ağrıların kesildiğini görüp iyileştiğini düşünebilir.

Fibromiyalji ağrısı birçok durum ile karıştırılmaktadır. Bazı hastalar göğüs bölgesinde yaşanan ağrıyı kalp krizi zannedebilir. Kalp krizinde olduğu gibi nefes alamama hissi ile birlikte keskin bir ağrı hissedilir. Sırtta hissedilen ağrı genel olarak fıtık ile karıştırılır.

Ağrı bacaklarda ise bu durum kramp ya da romatizmal bir ağrı ile karıştırılabilir. Bazı vakalarda romatizma ile birlikte görüldüğü tespit edilmiştir. Hasta ağrıyı zonklama ve yanma şeklinde tarif etmektedir. Kimi hastalarda bacaklarda karıncalanma, yorgunluk, hareket güçlüğü, bacaklarda uyarıcı bir his şeklinde de görülmektedir.

Fibromiyalji belirtileri arasında sürekli yorgunluk, uyku sorunları, uzun süre uyumuş olmasına rağmen dinlenmemiş uyanmak, baş ağrısı, anksiyete, odaklanma veya dikkat sorunları, depresyon, gözlerde kuruluk, interstisyel sistit gibi mesane problemleri, karın boşluğunda acı ya da ağrı, duygusal dengesizlik ve enerji düşüklüğü görülmektedir.

Fibromiyalji Atakları Nasıl Olur? 

Fibromiyalji atakları genellikle şiddeti artan ağrı ve aşırı yorgunluk hissi ile başlar. Hasta atak sırasında karamsarlaşır, uykusundan yeterince verim alamaz, reflü gibi mide sıkıntıları yaşar, kol ve bacaklarda şişme meydana gelebilir, karıncalanma ve uyuşmalar hisseder.

Fibromiyalji Tanısı Nasıl Konur?

Hastalığın tanısı laboratuvar testleri ya da herhangi bir görüntüleme cihazı yardımıyla tespit edilemez. Yalnızca fiziki muayene sonucu anlaşılabilir. Hassas noktalar üzerinden yapılacak olan dokunma testi sonucu, kişinin hastalığı tespit edilebilir.

Fibromiyalji kısa zaman içinde teşhis edilebilen bir hastalık değildir. Hastanın şikayetleri doğrultusunda olası tüm durumlar değerlendirilir. Tahmin edilen hastalıkların tespiti için farklı testler yapılır. Başka hastalık olma ihtimalinin kalmadığı durumlarda teşhis daha net olarak yapılabilmektedir.

Fibromiyalji Teşhisi İçin Hangi Doktora Gidilmelidir? 

Bu hastalıktan şüpheleniyorsanız teşhis için romatolojiye veya fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanına başvurmalısınız. Bu doktorlar psikiyatri ile paralel bir şekilde tedaviyi yönlendirmelidir.

Fibromiyalji Hastalığının Tedavisi Var Mıdır?

Fibromiyalji hastalığı konusunda bilgi sahibi olmayan hastaların ilk sorduğu soru hastalığın tedavisi var mıdır şeklindedir. Hasta için hedeflenen durum yaşam kalitesini arttırmak ve ağrılarını azaltmaktır. Çünkü fibromiyalji ilaç kullanarak kalıcı bir tedavi elde edilebilen bir hastalık değildir.

Tedavi sürecinde çeşitli ilaçlar kullanılır. Bunlar şu şekildedir:

• Ağrı kesici olarak İbuprofen ve Acetaminofen grubu ilaçlar kullanılabilir.

• Antidepresan olarak Duloxetine, Milnacipran gibi ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar hem ağrıyı hem de yorgunluğu alır. Uyku kalitesini de fazlasıyla arttırır.

• Antiepileptik olarak Nöropatik etkilidir. Ağrının giderilmesinde yardımcı olur.

• Kas krampı yaşayan hastalar için kas gevşeticiler kullanılabilir.

Hastanın uyku düzenini sağlamak ve uyku kalitesini arttırmak adına uyku hapları kullanılabilir. Düzenli ve sağlıklı uyku hasta açısından birçok olumlu geri dönüş sağlamaktadır.

İlaç desteğinin yanı sıra yaşam biçimindeki köklü değişimler de tedavinin seyrini olumlu etkilemektedir. Bu değişimler şu şekildedir:

• Hidroterapi olarak da bilinen ılık veya sıcak suda oturmak, yüzmek,

• Kişiye özel egzersiz programları ile gerçekleştirilen aktiviteler,

• Psikolojik yardım alınması, yaşanılan durum ile ilgili paylaşımlar,

• Gevşeme teknikleri,

• Grup terapileri vb.

Fibromiyalji Hastalığından Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?

Fibromiyalji yaşam kalitesini düşüre bir hastalık olduğu için kişiler fibromiyalji hastalığından korunmak için ne yapılmalıdır sorusunu sormaktadırlar. 

Fibromiyalji genetik miras olarak kabul edilmesinin yanı sıra zayıf psikolojik durumun getirdiği bir noktadır. Bu yüzden olumsuz etkilerinden kurtulmak için yapılacak bazı şeyler oldukça etkili olacaktır. Bunlar:

• Düzenli kişiye özel programlanmış egzersizler yapmak,

• Düzenli ve sağlıklı uyumak,

• Çay, kahve vb. uyarıcı içecekleri uyku düzenini bozacak şekilde tüketmemek,

• Stresli ortamlardan uzak durmak ve sıkıntılı durumların içinde uzun süre kalmamak,

• Sağlıklı ve düzenli beslenmek,

• Düzenli olarak kaplıca gibi rahatlatıcı ortamlara gitmek ve masaj yaptırmak,

• Kendine kaliteli zaman ayırmak, hoşlandığı şeyleri yapmak ve arkadaşlarla vakit geçirmek vb.