Kalın Bağırsak Kanseri Nedir, Neden Olur? Tanısı ve Tedavisi

Kalın Bağırsak kanseri bağırsağın 1,5 metre uzunluğundaki kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan kitleye  denir.

Bu kanser türü, kalın bağırsağın iç yüzeyini kaplayan katmanlardaki hücrelerin ve hücre popülâsyonlarının kontrolsüz büyümesinde ortaya çıkar. Kalın bağırsağın son 15-20 cm’si rektum, burada ortaya çıkan kansere ise rektum kanseri denir. Kolorektal kanser ise iki kanser türünü tanımlamak için kullanılan çok yaygın bir terimdir. İnce bağırsaktan sindirilen yiyecekler, kalan yiyeceğin sindirildiği kolona girer.

Boşaltılacak kısım rektuma girer ve orada boşalmasını bekler. Kalın bağırsak kanseri kolondaki hücrelerde başlar ve bazen poliplere dönüşür. Erken tanıda tedavi edilebilir bir hastalık olmakla birlikte yayılmıyorsa tespit edilirse erken tanı konulmadan kolon duvarında ilk yayılan bir hastalıktır.

Kolonda yayılma tamamlandıktan sonra metastaz adı verilen farklı organ ve dokulara yayılabilir. Kalın bağırsak kanseri özellikle lenf düğümleri ve kan damarları yoluyla akciğerler ve karaciğer gibi hayati organlara ilerleyebilir.

Kalın Bağırsak Kanseri Ne Sıklıkla Görülür?

Kalın  bağırsak kanseri, erkeklerde  akciğer ve prostat kanseri, kadınlarda ise akciğer ve meme kanserinden sonra en sık görülen kanser türüdür. Erkek insidansı kadına göre biraz daha yüksektir. Kolon mukozasının neden olduğu kanser insidansı 50 yaşından sonra artmakta ve 80 yaşında en yüksek düzeyine ulaşmaktadır.

Ortalama Kalın bağırsak kanseri yaşı erkeklerde 63, kadınlarda 62’dir. Kalın bağırsak  kanseri oluşumu, tıbben adenomatöz polip adı verilen kalın bağırsakta küçük kümeler halinde başlar. Poliplerin boyutları değişebilir, ancak zamanla kanserli yapılar haline gelebilirler.

Bu nedenle, ailesinde kanser öyküsü olan kişiler tarama testine girmelidir. Kısaca  özetlenecek olursa erkekler ve kadınlar tarafından değerlendirildiğinde, Kolorektal kanser en yaygın üçüncü kanserdir.

Cinsiyete göre değerlendirildikten sonra prostat kanseri ve akciğer kanserinden sonra erkeklerde en sık görülen üçüncü kanser, meme kanserinden sonra kadınlarda en sık görülen ikinci kanserdir. Erkekler kadınlardan daha yaygındır. Kolorektal kanserin ölüm oranı zamanla azalmış olsa da yine de önemli bir sağlık sorunudur. Erkeklerde ikinci en yaygın ölüm nedenidir ve kadınlarda üçüncü en yaygın ölüm nedenidir.

Kalın Bağırsak Kanseri Tehlikeli Bir Hastalık Mıdır?

Kalın bağırsağın en sık görülen hastalıklarından biridir. Neredeyse tüm kolon kanserlerinin bir polip geçmişinden kaynaklandığı konusunda fikir birliği vardır. Zamanla, polipi oluşturan hücrelerdeki değişikliklere bağlı olarak polip tabanında kanser meydana gelebilir.

İlk önce poliplerle hapsedilen kanser hücreleri zamanla çoğalacak ve kalın bağırsağın duvarını kaplayan tümör kitleleri oluşturacaktır. Çevreye ve uzak organlara kıyasla yayılabilir, belli bir süre sonra kontrol edilemeyen kanser hücrelerinin kontrolsüz büyümesine neden olmaya devam eder.

Kalın bağırsak kanseri herhangi bir yaşta ortaya çıksa bile hastaların% 90’ından fazlası 40 yaşın üzerindedir. Göğüs, yumurtalık ve rahim kanseri olan kişiler de risk altındadır. Ailesinde birden fazla polip bulunan 40 yaşın altında kanser veya polip tanısı alan kişiler kesinlikle tarama işleminden faydalanacaktır.  Türkiye’de Kalın bağırsak kanserine bağlı ölüm oranı önceki yıllarda% 10’dan daha da artmıştır.

Kalın Bağırsak Kanseri  Neden Olur?

Çoğu zaman kalın bağırsak kanseri, diğer kanser türlerinde olduğu gibi önemli bir kanser nedenidir. Ailede kolon kanseri öyküsü varsa, risk artar. Ancak yaş faktörü de etkilidir. Özellikle 50-60 yaş arası erkeklerde daha fazla tutulum görüldü.

Bir kişinin bağırsağında ilk olarak iyi huylu oluşan polipler, bazı durumlarda kansere dönüşebilir. Polipler, bağırsakta oluşan küçük şişliklerdir. Bu tümsekler tespit edilirse, onları izlemeye değer.

Genlerdeki bazı değişiklikler sonucunda bu kansere yakalanma riskinin arttığı bilinmektedir. Bazı durumlarda hastanın kronik bağırsak hastalığı vardır.

İnflamatuar bağırsak hastalığı ve ülseratif kolit gibi hastalıklar kolonun iç yüzeyini etkilediğinden, bazı durumlarda kolon kanseri için tetikleyici görevi görebilirler. Sigara içmek ve sağlıksız beslenme gibi yaşam tarzı da kolon kanserinin nedenlerinden biri olarak kabul edilebilir.

Özellikle 50 yaşın üzerindeki kişilerde yorgunluk, baş dönmesi, yorgunluk, kalp gibi belirtiler varsa kolon tümörü tanısı konulabilir. Sol kolona geldiğimizde sol kolonun anatomik yapısı sağ kolona göre daha dardı, burada daha fazla tümör tıkanmaya neden oldu ve insanların şikâyetleri ortaya çıkmaktadır.

Özellikle tümör kolonun alt kısmında yer alıyorsa kolon, sanki tümör beyinde dışkılama hissine neden oluyormuş gibi dışkılamak isteyen ancak dışarı çıkamayanlar kolonun indiğini veya kolonun sol tarafındaki tümörün indiğini düşüneceklerdir.

Kalın Bağırsak Kanseri Hastanın Şikâyetleri Nelerdir?

Rektal kanama, özellikle gençlerde, kronik kabızlığı olan hastalarda ve alarm semptomu olmayan gençlerde (örneğin kilo kaybı, anoreksi, anemi) kolorektal kanser semptomlarından çok hemoroit veya anal fissürlere bağlı olabilir.

Çoğu durumda, daha fazla inceleme yapmadan bu şikâyetlerin gerçek nedenlerini söylemek imkânsızdır. Tümör, kalın bağırsağın sol tarafından kanama veya gözle görülür kanama şeklinde kendini gösterebilir.

Tedavi popülâsyonunda Rektal tümörlerin üçte birinin hemoroit olarak tanımlandığını görülmektedir. Bu nedenle dışkılama sırasında kanama şikâyeti olan hastalarda değerlendirme tümöre göre yapılmalıdır. Kalın bağırsak kanseri diğer semptomları, tümörler, ishal, kabızlık ve topaklar nedeniyle karın ağrısı nedeniyle dışkı, dışkılama veya keçi dışkısı şeklinde gevşek dışkı şeklindeki değişiklikleri içerebilir.

Kolon kanserinin özellikle  en yaygın semptomları, kalıcı ishal ve kabızlık, ince dışkı, anüs ve dışkıda kan ve bağırsak hareketlerinde ovalbümin salgılanmasıdır. Kolon kanseri (kalın bağırsak) gelişip bağırsağı tıkadığında karın bölgesinde şişlik ve ağrı oluşabilir. Bu tür şikâyetleri olanlar için erken teşhis için lütfen bir doktora  başvurunuz.

Kalın Bağırsak Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?

Kalın bağırsak kanser teşhisi kolorektal kanser tarama programı çerçevesinde yapılır. Ana şikâyet ve semptomlar ile doktora danışarak yapılabilir.

Teşhis için kolonoskopi kullanılır. Kolonoskopi, anoroskopi adı verilen aydınlatılmış bir endoskopi cihazı ile tüm bağırsak boşluğunu inceleme yöntemidir. Kolonoskopi sırasında kalın bağırsakta genişlemiş lezyonlar görülebildiği gibi görülen lezyonlardan da biyopsi alınabilir. Biyopsi ile elde edilen patolojik tanı, kolorektal kanser tanısını doğrulanmaktadır.

Doktorlar, kolon kanserinin erken belirtilerini aramak için hiçbir belirti veya semptomu olmayan sağlıklı kişilerde bazı tarama testlerinin yapılmasını önermektedir.

Kalın bağırsak kanseri en erken aşamasında yakalanırsa, iyileşme şansı en yüksektir. Taramanın kolon kanserinden ölme riskini azalttığı gösterilmiştir. Orta derecede kolon kanseri riski olan kişiler, 50 yaşında tarama testlerine başlamayı düşünebilir. Bununla birlikte, aile öyküsü kolon kanseri olanlar gibi yüksek risk altındaki kişiler, tarama testlerine daha erken başlamayı düşünmelidir.

Her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları olan çeşitli tarama seçenekleri mevcuttur. Seçeneklerinizi doktorunuzla tartışın ve sizin için hangi testlerin doğru olduğuna birlikte karar verilmelidir. Tarama için kolonoskopi kullanılmışsa, polipler kansere dönüşmeden önce işlem sırasında çıkarılabilir.

Kalın Bağırsak Kanseri Tedavisi Mümkün Müdür?

Kolon kanserinin tedavisi kanserin yeri ve evresine göre değişir. Kolon kanserinin tedavisi genellikle ameliyatla başlar. Erken kolon kanserinde kanserli bölge çevre dokularla birlikte çıkarılır. Lenf düğümleri çevre dokulardan biridir ve kanserin kalın bağırsağın dışına yayılıp yayılmadığını araştırmak için ameliyattan sonra bir patolog tarafından incelenir.

Evre 1 kolon kanseri olan hastalar için kemoterapi uygun değildir. Ameliyattan sonra sadece bazı 2. evre hastalar kemoterapi ile tedavi edilmektedir. Evre 3 kalın bağırsak kanseri vakalarında ameliyat sonrası adjuvan kemoterapi yapılır. İlerlemiş kolon kanserinde (evre IV) hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak semptomlara ameliyat yapılır ve hastayı rahatlatmak için girişimde bulunulur.

Bu aşamada hastanın tedavi yöntemi hastanın genel durumuna, semptomların şiddetine ve mevcut olasılıklara bağlıdır. Bu nedenle, erken aşamalarda kolon düğümlerini yakalamak çok önemlidir.

Hastanın hedefe yönelik kemoterapi alıp alamayacağını belirlemek için tümör dokusunun genetik muayenesi yoluyla anlaşılmaktadır. Distal organ tutulumunda, akciğer ve karaciğer ameliyatla ulaşılabilen bölgede yer alıyorsa ve / veya tümör kütlesi ilaçlarla rahatlatılırsa, meta statik doku (metastaz) cerrahi olarak çıkarılabilir.

Kalın bağırsak rezeksiyonu olan hastalarda dışkılama kalıcı olarak torba içine veya bazı hastalarda karın deliğinden yapılabilir. Bu torbalara kolostomi torbası denir. Ön karın duvarı açıklığından ince bağırsağın ucu karın derisine dikilir ve ucuna kolostomi torbası bağlanır. Geçici kolostomili hastalarda ikinci bir ameliyatla bağırsak tekrar karın üzerine yerleştirilebilir.

Kalın Bağırsak Kanseri Kimlerde Görülür?

Hastanın ileri yaşının olması, bağırsakta polip varlığı, ailede kolorektal kanserli hastalar var olması, genlerde büyük değişikliklere neden olan bazı genetik hastalıklar, belirli dönemlerde bağırsak hücre tiplerini yok edebilen ve kansere neden olabilen iltihaplı bağırsak hastalığı gibi durumlar erken teşhis edilmelidir.

Ayrıca kadınlarda yumurtalık kanseri, meme kanseri ve rahim kanseri öyküsü, işlenmiş ve hayvansal gıdaların, meyve ve sebzelerin aşırı tüketimi ve az miktarda sigara içilmesi yüksek risk faktörlerine sahip kişiler erken yaşlardan itibaren kontrol edilmelidir. Ayrıca yaş, alkolizm, cinsiyet, obezite, azalmış fiziksel aktivite, kolon kanseri olan akrabalar veya kalıtsal kanser sendromları kolon kanseri için risk faktörleridir.

50 yaşın üzerindeki herkesin risk durumlarına, kişisel sağlık geçmişine ve aile geçmişine göre her 2-5 yılda bir kolonoskopi yaptırması önerilir. Günümüzde kolonoskopinin hazırlanması ve uygulanması hastalar için daha kolay ve daha konforlu hale gelmiştir.